Πήρε το όνομά της από το τελετουργικό των Ελευσίνιων Μυστηρίων και την έμπνευση για τη δημιουργία της από τις ιδεατές κοινωνίες που επιχειρούσαν στο μακρινό παρελθόν. Βασίζεται στην υπαρκτή ανάγκη των αγροτών, και δη των κτηνοτρόφων, να μην αντιμετωπίζονται ως πολίτες «β κατηγορίας» και την πολυπόθητη προοπτική να περιοριστούν οι μεσάζοντες στη διατροφική αλυσίδα. Ξεκίνησε από την ανάγκη του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Περιφέρειας Αττικής να επιβιώσει και να εξελιχθεί ο κλάδος στο λεκανοπέδιο και οδηγήθηκε με γνώμονα την αλληλεγγύη, το «νοιάξιμο» και την αγάπη που μερικές φορές, ακόμη και σήμερα, νιώθουν οι συγγενείς μεταξύ τους.
Η Κοιν.Σ.Επ. «Κυκεών» είναι συλλογικού και παραγωγικού σκοπού, η οποία δραστηριοποιείται στον χώρο της γαστρονομίας και ιδρύθηκε με σκοπό την παραγωγή και την προώθηση των τοπικών αγροτικών προϊόντων. Πρόεδρός της είναι ο Κώστας Μαντζουράνης, ο οποίος μπορεί να μην είναι ο ίδιος κτηνοτρόφος, αλλά είναι τα ξαδέλφια και οι φίλοι του. Παρότι εργάζεται ως εξωτερικός συνεργάτης ασφαλιστικής εταιρίας, διαθέτει όλο τον χρόνο του, επενδύει ώρες, ακόμη και ξεκλέβοντας από τη δουλειά του, στην «Κυκεών» προκειμένου να δημιουργηθεί κάποτε η κοινωνία των κτηνοτρόφων.
Πώς προέκυψε η επωνυμία «Κυκεών»;
Πρόκειται για ένα αρχαίο ρόφημα, που το έπιναν κατά τη διάρκεια των Ελευσίνιων Μυστηρίων και περιείχε, μεταξύ άλλων, και γάλα.
Νόμιζα πως σχετίζεται με τον κυκεώνα που αντιμετωπίζουν οι κτηνοτρόφοι.
Αυτό τον κυκεώνα τον αντιμετωπίσαμε μετά!
Ποια ανάγκη ώθησε τη δημιουργία της Κοιν.Σ.Επ.;
Τα μέλη του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Περιφέρειας Αττικής ήθελαν, και εξακολουθούν να το προσπαθούν, να βρουν τρόπο ώστε να πωλούν τα προϊόντα τους χωρίς την απαραίτητη μεσολάβηση των μεσαζόντων. Επιπλέον, κάποια από τα παιδιά των μελών του συλλόγου ήταν στο ταμείο ανεργίας. Κι έτσι αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε την Κοιν.Σ.Επ. «Κυκεών». Θα μπορούσαμε να ιδρύσουμε άλλης νομικής μορφής επιχείρηση, αλλά η Κοιν.Σ.Επ. επιτρέπει τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Πόσα είναι τα μέλη της «Κυκεών»;
Είμαστε 5 μέλη, όσα ορίζει ο νόμος για τη δημιουργία μίας Κοιν.Σ.Επ., και σύντομα θα γίνουμε 11. Δεν είμαστε όλοι κτηνοτρόφοι. Εγώ, και είμαι ο μόνος από τους 5, δεν είμαι κτηνοτρόφος. Ανάμεσα στις δουλειές που έχω κάνει είναι και σε ψητοπωλείο, μετέπειτα άνοιξα ένα δικό μου. Τώρα εργάζομαι ως εξωτερικός συνεργάτης σε ασφαλιστική εταιρία.
Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την Κοιν.Σ.Επ.;
Αρχικά για να βοηθήσω τον ξάδελφό μου, που είναι πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Αττικής και του οποίου την κτηνοτροφική μονάδα έκλεισαν (σ.σ. την κτηνοτροφική μονάδα Κοντογιάννη με βοοειδή και πρόβατα στο Μενίδι, απ’ όπου αναγκαστικά απομακρύνθηκαν τα βοοειδή). Έτσι κι αλλιώς ήμουν και προσωπικά σε μεταβατικό στάδιο επαγγελματικά, έκανα και σεμινάρια μάρκετινγκ. Έτσι κι αλλιώς πάντα μου άρεσαν οι συλλογικότητες και οι συνεταιρισμοί. Έχω «βίτσιο»!
Γιατί χαρακτηρίζετε «βίτσιο» την ενασχόληση με τις συλλογικότητες;
Γιατί συνήθως τον μπελά σου βρίσκεις! Πάντως δεν περιμένω να μου αποφέρει κάτι, ούτε ανταποδοτικό όφελος, όπως, για παράδειγμα, να δημιουργήσω και να χρησιμοποιήσω γνωριμίες, ώστε να ανοίξω δική μου κτηνοτροφική μονάδα στο μέλλον. Αντιθέτως έχω χαλάσει πολλά χρήματα, έχω διαθέσει αμέτρητες εργατοώρες για να συζητήσω τα προβλήματα και τις λύσεις του συλλόγου και των παραγωγών.
Βοηθώντας τον ξάδελφό μου και μέσα από τον κτηνοτροφικό σύλλογο διαπιστώσαμε ότι υπάρχουν πάρα πολλά προβλήματα, να εμπορευτεί ο αγρότης μόνος του τα προϊόντα του αφενός και αφετέρου οι γραφειοκρατικές διαδικασίες για την έκδοση άδειας σταβλισμού, για παράδειγμα, είναι πάρα πολύ δύσκολες.
Επιπλέον θέλουμε, το ξαναλέω, να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας για τα παιδιά μας και να «χτυπήσουμε» τα καρτέλ που εμπορεύονται και εκμεταλλεύονται τα κτηνοτροφικά προϊόντα. Άλλωστε στην Ελλάδα της κρίσης δύο διέξοδοι υπάρχουν: ο τουρισμός και η παραγωγή. Αυτά που λένε προεκλογικά οι υποψήφιοι πρωθυπουργοί και βουλευτές, ότι στηρίζουν την παραγωγή, προσωπικά δεν τα βλέπω.
Γιατί πιστεύετε πως οι συλλογικότητες είναι η διέξοδος για την κρίση;
Έχει διαπιστωθεί ότι οι χώρες των οποίων οι κοινωνίες ήταν ανεπτυγμένες αντιμετώπισαν πολύ πιο αποτελεσματικά την οικονομική κρίση. Η Κοιν.Σ.Επ. είναι μία μικρή κοινωνία. Ο συνεργατισμός είναι δύσκολος για τον Έλληνα και ως λαός ξέρουμε να συνεργαζόμαστε, αποτελεσματικά κιόλας, μόνο στα πολύ δύσκολα. Οι οικονομικές συνθήκες μας οδηγούν εκ των πραγμάτων στις συνεργασίες. Προσπαθούμε να αφουγκραστούμε τι ζητά η κοινωνία και να το προσφέρουμε σε ανταγωνιστικές τιμές χωρίς μεσάζοντες.
Στόχος είναι να διαθέτετε μόνοι σας τα προϊόντα σας σε όλη την Αθήνα;
Η Αθήνα δεν είναι κοινωνία. Είναι ένα συνονθύλευμα ανθρώπων. Μία Βαβέλ. Άλλωστε η Αθήνα έχει 3,5 με 4 εκατ. κατοίκους. Δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε στις ανάγκες όλων.
Τι εννοείτε «κοινωνία»;
Μπορούμε να μιλήσουμε για την κοινωνία, για παράδειγμα, των Πακιστανών στην Αθήνα ή των Αφρικανών στην Αθήνα, όχι όμως για την κοινωνία των Αθηναίων. Το Μενίδι δεν είναι κοινωνία, γιατί, ναι μεν υπάρχουν οι Αρβανίτες ή οι παλιννοστούντες Πόντιοι στην περιοχή, αλλά και πάλι το Μενίδι δεν αποτελεί κοινωνία. Το Μαρκόπουλο όμως είναι κοινωνία 10.000 ανθρώπων και οι γαμπροί και οι νύφες των νέων εντάσσονται στο σύνολο. Η Φυλή είναι κοινωνία με τους Αρβανίτες να αποτελούν την πλειονότητα των κατοίκων. Είναι ένας τόπος όπου οι κάτοικοι γνωρίζονται μεταξύ τους. Όπου, αν κάποιος χτυπήσει στον δρόμο, οι υπόλοιποι θα σπεύσουν να τον βοηθήσουν χωρίς δεύτερη σκέψη.
Η «Κυκεών» ωστόσο βρίσκεται στο Μενίδι. Ποιοι είναι οι στόχοι της κοινωνικής σας επιχείρησης;
Η έδρα μας είναι στο Μενίδι. Ως «Κυκεών» αναζητούμε χώρο στη Φυλή. Και ως Κτηνοτροφικός Σύλλογος Αττικής έχουμε 11 παραγωγούς στη Φυλή, 28 στο Μαρκόπουλο, 24 στο Μενίδι, έχουμε μέλη από όλη την Αττική.
Στόχος της Κοιν.Σ.Επ., όπου μπορεί να απευθυνθεί όποιος παραγωγός θέλει, είναι από την άνοιξη να νοικιάσουμε αποθηκευτικούς χώρους για τις ζωοτροφές, ώστε να μειωθούν τα κοστολόγια για τους παραγωγούς, και να μισθώσουμε κάποιο εργαστήριο ή τυροκομείο, που τώρα είναι ανενεργά και συνήθως κατασχεμένα από τις τράπεζες, προκειμένου να μεταποιούνται τα προϊόντα των παραγωγών ή να τα δίνουμε σε υπάρχοντα εργαστήρια για να τα μεταποιούν. Απώτερος στόχος είναι τουλάχιστον να περιοριστούν τα καρτέλ και οι μεσάζοντες της διατροφικής αλυσίδας.
Τι έχετε κάνει ως Κοιν.Σ.Επ. μέχρι σήμερα;
Συμμετείχαμε σε εκθέσεις και παζάρια με τα προϊόντα μας, ώστε να γνωρίσει ο κόσμος την ύπαρξη του κτηνοτροφικού συλλόγου, πουλήσαμε, πάντα καθ’ όλα νομότυπα, τα προϊόντα μας στην Κηφισιά, στο Αιγάλεω και σε άλλες εκθέσεις, προσπαθήσαμε να τα προωθήσουμε πόρτα πόρτα, δώσαμε την πρώτη ύλη σε εργαστήριο και παρηγάγαμε το δικό μας παγωτό. Έχουμε ήδη βγάλει τον ειδικό απαραίτητο κωδικό στην εφορία, ώστε να μπορούμε να βοηθάμε τους κτηνοτρόφους στις υποχρεώσεις τους προς το κράτος.
Δεν μπορεί μόνος του ένας κτηνοτρόφος να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις του προς το κράτος;
Ο κτηνοτρόφος πρέπει να συντηρεί λογιστή, δικηγόρο, γεωτεχνικό, γεωπόνο και πολλούς δημόσιους υπαλλήλους. Για να βγει μια άδεια σταβλισμού, για παράδειγμα, η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει ενάμισι και δύο χρόνια.
Μπορείτε να μου δώσετε κάποια παραδείγματα της κρατικής δυσλειτουργίας απέναντι στους κτηνοτρόφους;
Εκατομμύρια παραδείγματα. Για να βγει άδεια σταβλισμού, χρειάζονται γύρω στα δύο χρόνια. Υπάρχει νόμος από το 2014 που αφορά στις κτηνοτροφικές μονάδες που χαρακτηρίζονται «οικοτεχνίες». Σύμφωνα με αυτό τον νόμο μπορεί ο παραγωγός να παρασκευάσει τυρί είτε σε κάποιο ειδικό χώρο της μονάδας του, είτε σε όμορο ακίνητο, και να πουλήσει τα προϊόντα του. Μεσολάβησαν απανωτές διευκρινιστικές διατάξεις του νόμου και η τελευταία εκδόθηκε πριν από δύο μήνες. Με άλλα λόγια, κτηνοτρόφος που θα μπορούσε να έχει διαθέσει τα προϊόντα του σχεδόν πριν από τρία χρόνια ακόμη δεν το έχει καταφέρει. Ερμηνευτικές διατάξεις και εγκύκλιοι σημαίνουν πολλές φορές ότι η τύχη του κτηνοτρόφου επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια του δημόσιου υπαλλήλου. Και οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι δυστυχώς ακόμη κομματικοί υπάλληλοι. Και η πολυνομία φέρνει την παρανομία.
Μπορεί να συνεργαστούν αρμονικά οι αστοί με τους αγρότες;
Το ένα χέρι νίβει τ’ άλλο. Όμως οι κυβερνήσεις ασχολούνται μόνο με τους αστούς. Δεν υπάρχει αγροτικό σχολείο, δεν υπάρχει εκπαίδευση των αγροτών. Από την άλλη μεριά, κάποτε χαϊδέψαμε τους αγρότες με τις επιδοτήσεις και τα κοινοτικά προγράμματα, κάποιοι μεγαλοσυνδικαλιστές βολεύτηκαν, αλλά η πλειονότητα των αγροτών φυτοζωεί.
Οι κτηνοτρόφοι συγκεκριμένα είναι από τις ελάχιστες παραγωγικές ομάδες που απασχολούνται 365 ημέρες τον χρόνο καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Εμείς θέλουμε να δημιουργήσουμε την κοινωνία των κτηνοτρόφων, μία κοινωνία με κοινά χαρακτηριστικά και κοινές ανάγκες.
Κυβέλη Χατζηζήση,
Δημοσιογράφος Skywalker.gr
