Το Solidarity Mission είναι η νέα θερμοκοιτίδα που δημιουργήθηκε στην Αθήνα και έχει έρθει προκειμένου να υποστηρίξει τις νέες κοινωνικές επιχειρήσεις και κοινωνικές καινοτομίες. Σκοπός τους δεν είναι απλά να βοηθήσουν επιχειρήσεις, αλλά να λύσουν κοινωνικά προβλήματα και να δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας. Ο κ. Απόστολος Παπαλεξίου, ιδρυτής του κέντρου βιώσιμης κοινωνικής επιχειρηματικότητας Solidarity Mission μας μιλάει για την κοινωνική επιχειρηματικότητα, την θερμοκοιτίδα αλλά και τα μελλοντικά σχέδια της ομάδας του.

Γιατί ασχολήθηκες με την κοινωνική επιχειρηματικότητα;

Tο φθινόπωρο του 2012 είχα φύγει από την Ελλάδα προκειμένου να βρω ένα καλύτερο μέλλον στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στην Ολλανδία. Η προϋπηρεσία μου ήταν στον τραπεζικό κλάδο και είχα πρακτική εμπειρία, οπότε βρισκόμουν εκεί για σπουδές με σκοπό να δυναμώσω το θεωρητικό μου υπόβαθρο και ενταχθώ ομαλά στο σύστημα μιας νέας χώρας. Παρακολουθούσα ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα πάνω στα χρηματοοικονομικά παράγωγα. Σύντομα όμως άρχισα να επιβεβαιώνω αυτό που είχα διαπιστώσει από την επαγγελματική μου εμπειρία. Το σύγχρονο οικονομικό σύστημα έχει αποτύχει και δεν εκφράζει τις προσωπικές μου αξίες, προάγει τον ανταγωνισμό και την αδικία, ενώ βιώνουμε τις συνέπειες του κακού σχεδιασμού του.

Έτσι λοιπόν αποφάσισα να διακόψω τις σπουδές μου και ξεκίνησα μια αναζήτηση σχετικά με το πώς θα μπορούσε να είναι η οικονομία πιο ηθική και πως θα μπορούσε να λειτουργεί προς όφελος όλων προάγοντας τη δικαιοσύνη. Μέσα από αυτή την αναζήτηση άρχισα να ανακαλύπτω τις κοινωνικές επιχειρήσεις και προς έκπληξη μου είδα ότι αυτός ο τομέας αναπτύσσεται και στην Ελλάδα. Ξεκίνησα να επισκέπτομαι φεστιβάλ και συνέδρια κοινωνικής οικονομίας στην Ελλάδα, να μιλάω με ανθρώπους που κάνουν τα πρώτα τους βήματα και να βλέπω τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Τότε σχεδιάσαμε το αρχικόsite του SolidarityMission, το οποίο ήταν κυρίως ένα ευρετήριο κοινωνικών δομών αλληλεγγύης. Όμως είχαμε ελάχιστες καταχωρήσεις και σε πολύ μεγάλο βαθμό οφειλόταν στη δυσκολία να εμπιστευτούν τις προθέσεις μας. Τα πράγματα στην Ελλάδα δεν ήταν ακόμη έτοιμα για κάτι τέτοιο. Παράλληλα με το site βοηθούσαμε εθελοντικά κοινωνικούς επιχειρηματίες, οι οποίοι ήταν στο ξεκίνημα τους ή που είχαν ήδη ξεκινήσει και θέλανε να αναπτυχθούν. Κάποιοι από αυτούς είναι πλέον στενοί συνεργάτες μας. Αφού προηγήθηκαν όλα τα παραπάνω πήρα την απόφαση να επιστρέψω στην Ελλάδα και να συμβάλλω σε αυτή την κοινωνική αλλαγή. Για ενάμισι χρόνο περίπου υποστηρίζαμε κοινωνικούς επιχειρηματίες και παράλληλα κάναμε έρευνα πάνω στο τι λειτουργεί και τι όχι, πως μπορεί μια ομάδα να επιτύχει και τι κάνει μια κοινωνική επιχείρηση βιώσιμη. Όλη αυτή η συλλογή πληροφοριών μας έδωσε την δυνατότητα να ξεκινήσουμε το πρόγραμμα “Incubator-Θερμοκοιτίδα Κοινωνικών Επιχειρήσεων”.

Πώς συγκεντρώθηκαν τα μέλη της ομάδας του Solidarity Mission;

Τα άτομα που αποτελούν την ομάδα τουSolidarityMission, είναι άνθρωποι που τους γνώρισα την τελευταία τριετία. Αυτή η αλλαγή στη ζωή μου, αλλαγή νοοτροπίας, καριέρας και τρόπου σκέψης με οδήγησε στο να γνωρίζω νέα άτομα με τους οποίους εκτός από καλοί φίλοι είμαστε πλέον και συνεργάτες. Γνωρίζουν όλοι τους σε βάθος το αντικείμενό τους, είναι καταξιωμένοι στον χώρο τους και έχουν έντονο το κοινωνικό ενδιαφέρον.

Βλέποντας το βιογραφικό σου δεν μπορούσα να μην παρατηρήσω ότι τόσο οι εταιρείες όσο και η προϋπηρεσία σου είναι αξιοπρόσεκτες. Το ίδιο βέβαια ισχύει και για τους συνεργάτες σου. Για ποιο λόγο αποφάσισες να αφήσεις το πολλά υποσχόμενο μέλλον και να ασχοληθείς με έναν τομέα που δεν έχει αναπτυχθεί αρκετά στην Ελλάδα και πρακτικά να μπεις σε αχαρτογράφητα νερά;

Κάθε άνθρωπος έχει μια αποστολή στη ζωή του. Η προσωπική μου ‘αλληλέγγυα αποστολή’ είναι να υποστηρίζω τους ανθρώπους να εντοπίσουν τη δική τους αποστολή και να εκπληρώσουν τον σκοπό τους. Αυτό εκφράζεται και μέσα από την εργασία μου. Προσωπικά στην πιο πρόσφατη απασχόλησή μου ως σύμβουλος ανθρώπινου δυναμικού βοηθούσα ανθρώπους να βρουν εργασία, επιχειρήσεις να αναπτυχθούν βρίσκοντας το κατάλληλο προσωπικό, οπότε τους βοηθούσα να εκπληρώσουν τα σχέδια τους. Κάποια στιγμή όμως ένιωσα ότι έπρεπε να αφοσιωθώ αποκλειστικά στο SolidarityMission. Ακόμα και αν εργάζομαι πολύ περισσότερες ώρες σχετικά με όταν εργαζόμουν σε εταιρείες, κάθε μέρα μου δίνεται η δυνατότητα να γνωρίσω νέους ανθρώπους με όραμα και μαζί τους να συν-δημιουργήσουμε. Το πρόγραμμα “Incubator” ήταν κάτι που το είχαμε σχεδιάσει από το 2013. Τότε νιώσαμε ότι δεν ήταν έτοιμα τα πράγματα, πλέον είναι όλο και περισσότερος ο κόσμος που στρέφεται στην κοινωνική επιχειρηματικότητα και έτσι τον Ιανουάριο του 2016 αποφασίσαμε να το τρέξουμε. Πιστεύουμε πως η κοινωνική οικονομία είναι το μέλλον της οικονομίας και η οικονομία του μέλλοντος. Είναι ο τομέας που όσο περισσότεροι στραφούμε προς τα εκεί τόσο πιο γρήγορα η Ελλάδα θα βγει από την κρίση και αυτό θα αποτελέσει λαμπρό παράδειγμα για όλο τον κόσμο.

Τι υπηρεσίες παρέχεται στις ομάδες που έρχονται στη θερμοκοιτίδα σας;

Στο πρόγραμμα “Incubator” παρέχουμε σε νέους ανέργους υπηρεσίες συμβουλευτικής, εκπαίδευσης, coachingκαι mentoring. Πέρα από τα θέματα επιχειρηματικότητας εστιάζουμε πολύ στην ανάπτυξη προσωπικών δεξιοτήτων και ομαδικότητας μεταξύ των μελών των ομάδων. Όσον αφορά τη συμβουλευτική, οι υπηρεσίες έχουν να κάνουν με το σχεδιασμό του επιχειρηματικού μοντέλου και την ανάπτυξή του, τη στρατηγική marketing και branding, το χρηματοοικονομικό σχεδιασμό και την αναζήτηση πηγών χρηματοδότησης, εστιάζοντας πολύ στη βιωσιμότητα του επιχειρηματικού μοντέλου. Επιπλέον έχουμε τις ατομικές και ομαδικές συνεδρίες coaching, ως εργαλείο για την ανάπτυξη των ατόμων, τόσο για τον καθένα ξεχωριστά όσο και ως ομάδα. Το coaching ως μέθοδος βοηθάει τον συμμετέχοντα να πετύχει τους στόχους του. Επιπρόσθετα υπάρχει υποστήριξη στα λογιστικά και στα νομικά ζητήματα. Τέλος διοργανώνουμε πολλά events που έχουν ως στόχο την δικτύωση, συμμετέχουμε σε πάρα πολλά συνέδρια κοινωνικής επιχειρηματικότητας και φυσικά δίνουμε βήμα στους ανθρώπους που φιλοξενούνται στη θερμοκοιτίδα μας, έτσι ώστε να τους βοηθήσουμε να βγουν προς τα έξω και να γίνουν γνωστές οι ιδέες τους.

Πρόσφατα άνοιξε ο 2ος κύκλος με σκοπό να μπουν και άλλες κοινωνικές επιχειρήσεις στη θερμοκοιτίδα σας. Πως τα πήγατε;

Πριν λίγες μέρες ολοκληρώσαμε την αξιολόγηση και την ένταξη νέων ομάδων στο 2ο κύκλο. Μια από αυτές μάλιστα έχει πολλά στοιχεία κοινωνικής καινοτομίας. Πρόκειται για μια ομάδα νέων που έχουν σχεδιάσει μια πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης, η οποία δίνει πρόσβαση σε άτομα ΑΜΕΑ. Μέσα από καινοτόμα εργαλεία και αλγορίθμους που χρησιμοποιούνται δίνει τη δυνατότητα να την χρησιμοποιήσουν και άτομα με αναπηρία, είτε κινητική, είτε όρασης. Οι άλλες επιχειρήσεις που συμμετέχουν στο πρόγραμμα έχουν στόχο την υποστήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων, την εύρεση εργασίας και την εκπαίδευση ανέργων ή ατόμων που είναι σε μετάβαση.

Τι χρειάζεται να κάνει κάποιος για να μπορέσει να ενταχθεί στη Θερμοκοιτίδα;

Αρχικά θα πρέπει να συμπληρώσει την φόρμα της αίτησης, η οποία ρωτάει αρκετά πράγματα σχετικά με την ιδέα και την ομάδα, τις δράσεις που έχουν γίνει έως τώρα, τις πηγές χρηματοδότησης που θα εξασφαλίσουν την βιωσιμότητα της συγκεκριμένης επιχείρησης και κατά κύριο λόγο ποιο είναι το πρόβλημα που εστιάζουν να λύσουν. Σε δεύτερη φάση υπάρχει μια προσωπική συνέντευξη για όλα τα μέλη της ομάδας στην οποία γίνεται αξιολόγηση. Τέλος αν κρίνουμε ότι πληρούν όλα τα κριτήρια επιλογής μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα έτσι ώστε να δεχθούν τις υποστηρικτικές υπηρεσίες μας.

Είναι η Ελλάδα του 2016 ο τόπος και ο χρόνος για να ξεκινήσει μια κοινωνική επιχείρηση; Υπάρχουν πάρα πολλά προβλήματα ξεκινώντας από τα γραφειοκρατικά μέχρι και τις πηγές χρηματοδότησης.

Στην Ελλάδα βρισκόμαστε σε μια περίοδο βαθιάς κρίσης με πολλά κοινωνικά προβλήματα που χρειάζονται επίλυση. Οι κοινωνικές επιχειρήσεις είναι αυτές που μπορούν να δώσουν λύσεις σε όσα ο δημόσιος και ιδιωτικός τομέας δεν μπορεί ή δεν θέλει να επιλύσει. Σίγουρα υπάρχουν δυσκολίες, όμως η δέσμευση στην υλοποίηση της ιδέας, είναι η δύναμη που θα ωθήσει τον κοινωνικό επιχειρηματία να προχωρήσει και να ξεπεράσει όλα τα προβλήματα που θα του παρουσιαστούν. Μέσα από το πρόγραμμα της θερμοκοιτίδας βοηθάμε τους συμμετέχοντες να βρίσκουν εναλλακτικές λύσεις και όταν κάποια στιγμή σκοντάψουν κάπου, γρήγορα να σηκωθούν και να συνεχίσουν. Έτσι δυναμώνουν και εξελίσσονται.

Η κοινωνική επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα είναι κάτι καινούργιο. Δεν είναι ρίσκο να ασχοληθεί κάποιος με αυτή;

Κάθε είδους επιχειρηματικότητας εμπεριέχει ρίσκο. Το ίδιο και η κοινωνική. Η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία είναι ένας καινούριος τομέας και δεν μπορούμε να τον παρομοιάσουμε με κάποιο σύστημα που έχει υπάρξει. Δεν είναι ούτε κομμουνισμός, ούτε σοσιαλισμός, ούτε καπιταλισμός. Είναι η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία. Η βασική της αρχή είναι η μεγιστοποίηση της κοινής ωφέλειας και αυτό ξεκινά με την προσφορά. Χρειάζεται να θυμηθούμε το “δούναι και λαβείν”, ενώ η σύγχρονη κοινωνία χαρακτηρίζεται από το “πάρε-δώσε”. Είναι αντίστροφη κίνηση. Αυτό οδηγεί τόσο στο να δημιουργηθεί αξία για το σύνολο και να εξυπηρετηθεί και η ατομικότητα. Όταν ξεκινάμε με την προσφορά δημιουργείται αφθονία, ενώ όταν περιμένουμε όλοι πρώτα να πάρουμε υπάρχει στέρηση, έλλειψη αποθέματος.

Επίσης ο κόσμος που παραμένει στο παραδοσιακό επιχειρηματικό περιβάλλον βιώνει την κρίση καθημερινά και συνειδητοποιεί ότι αυτός ο δρόμος δεν οδηγεί κάπου. Ο συνεχής ανταγωνισμός δεν λειτουργεί. Αντίθετα όποιος στρέφεται στην κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία παρατηρεί ότι μέσα από τη συνεργασία οι λύσεις προκύπτουν πιο εύκολα και έτσι το ρίσκο μειώνεται.

Τι σχεδιάζεται για το μέλλον;

Σύντομα θα ανακοινωθεί το πρόγραμμα επιτάχυνσης το οποίο έχει να κάνει με υποστήριξη κοινωνικών επιχειρήσεων που ήδη λειτουργούν. Το συγκεκριμένο θα ξεκινήσει το φθινόπωρο του 2016. Αντίστοιχα θα πραγματοποιηθεί κάποια πρόσκληση συμμετοχής. Το κόστος συμμετοχής θα είναι όσο το δυνατόν χαμηλότερο, έτσι ώστε να δώσουμε πρόσβαση σε κοινωνικές επιχειρήσεις που δεν μπορούν να καλύψουν το συνολικό κόστος αυτών των υπηρεσιών και να τις βοηθήσουμε να αναπτυχθούν.

Πως θα ήθελες να είναι το Solidarity Mission σε 5 χρόνια;

Το Solidarity Mission αυτή τη στιγμή παρέχει υπηρεσίες σε νέους κοινωνικούς επιχειρηματίες στην Αθήνα. Στόχος μας για τα επόμενα 5 χρόνια είναι να έχουμε περισσότερα κέντρα κοινωνικής επιχειρηματικότητας και καινοτομίας, όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και εκτός Αθηνών, όπως επίσης να υπάρχει και ένα αντίστοιχο δίκτυο στο εξωτερικό, με σκοπό την ανταλλαγή γνώσης και εμπειριών.

Απόστολος Ζαβιτσάνος
Υπεύθυνος Δημοσιογραφικής Τεκμηρίωσης