Τρεις σπουδαίοι άνθρωποι της τέχνης, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι και ο Μπέρτολτ Μπρεχτ συναντώνται μέσα από μια θεατρική παράσταση γεμάτη σάτιρα και κοινωνική κριτική. Το αποτέλεσμα μόνο ενδιαφέρον θα μπορούσε να είναι, αφού εμπλουτίζεται με παραγωγή πρωτότυπου κειμένου της σκηνοθέτη της παράστασης.
Βρεθήκαμε με τη Θεοδοσία Βασιλείου, σκηνοθέτη της θεατρικής ομάδας του Ο.Π.Α. και μας μίλησε για την παράσταση που γίνεται στο θέατρο της Σχολή Καλών Τεχνών την κάποιες ημέρες αρχές του Μάη, στις 21:00.
Πότε ξεκίνησε η θεατρική ομάδα του Ο.Π.Α.;
Η ομάδα άρχισε να επαναλειτουργεί το 1992. Έχουμε ένα δικό μας χώρο που μας τον παραχωρεί η ΑΣΣΟΕ και τις πρόβες μας τις πραγματοποιούμε σε αμφιθέατρο της ΑΣΣΟΕ που έχει και σκηνή. Όλα τα μέλη της ομάδας είναι φοιτητές από την ΑΣΣΟΕ.
Στην αρχή της χρονιάς ξεκινάμε κάνοντας εργαστήρια για τα καινούρια μέλη, όπου τα παλιά μέλη της ομάδας αναλαμβάνουν τη διεξαγωγή τους και στην πορεία βρίσκουμε υποψήφιους, κυρίως εξωτερικούς συνεργάτες, είτε παλιότερα μέλη, τα οποία θέλουν να σκηνοθετήσουν. Περνάνε περίπου 3 δοκιμαστικά εργαστήρια και έπειτα ψηφίζουμε στις ολομέλειες της ομάδας μας με ποιον πιστεύουμε ότι μπορούμε να συνεργαστούμε καλύτερα με σκοπό σαφώς να βγει καλύτερο αποτέλεσμα. Αφού λοιπόν γίνουν όλα αυτά, το Δεκέμβριο χωριζόμαστε σε θιάσους και ξεκινάμε τις πρόβες για τις παραστάσεις που θα σηκώσουμε.
Αυτή τη στιγμή πόσες ομάδες υπάρχουν;
Φέτος έχουμε 3 θιάσους, όμως η ομάδα είναι πάντα μία, αυτό ποτέ δεν το ξεχνάμε. Ο ένας θίασος βοηθάει τον άλλο οποιαδήποτε στιγμή. Οι ομάδες μας συμμετέχουν στο TedxΑueb όπου παρουσιάζουμε δρώμενα και επίσης συμμετέχουμε στα Φεστιβάλ, είτε είναι της Ένωσης (Πανελλήνιος Σύλλογος Ερασιτεχνικού Φοιτητικού Θεάτρου), που παρεμπιπτόντως αυτή τη στιγμή που μιλάμε ταξιδεύει ο ένας θίασός μας στα Γιάννενα για να ανεβάσει το θεατρικό του, είτε είναι της Πανεπιστημιάδας στις Σέρρες.
Οι ομάδες από πόσα άτομα αποτελούνται;
Καταρχάς πρέπει να πούμε ότι δεν απορρίπτουμε κανέναν ο οποίος υποβάλει αίτηση για να ενταχθεί στην ομάδα μας. Το μοναδικό που αρκεί για εμάς, να αγαπάει και να θέλει να γνωρίσει το θέατρο και ό,τι αυτό περιλαμβάνει. Είναι βασική μας αρχή ότι τα άτομα που θα θελήσουν να παίξουν θα μπουν σίγουρα σε κάποιο θίασο. Βέβαια έρχονται και άτομα που δεν είναι ψυχολογικά έτοιμα να εκτεθούν επάνω στη σκηνή. Φέτος στο σύνολό της, η ομάδα έχει 47 άτομα και στο δικό μας έργο παίζουν 13 ερασιτέχνες ηθοποιοί-φοιτητές.
Η ομάδα σας έχει μια ιδιαιτερότητα. Είναι θεατρική ομάδα σχολής στην οποία όμως βρίσκονται άτομα για πολλά χρόνια και η οποία λειτουργεί ανελλιπώς 23 χρόνια τώρα. Ποιο είναι το μυστικό αυτής της εύρυθμης λειτουργίας;
Αυτό συμβαίνει γιατί αγαπάμε αυτό που κάνουμε. Το κάνουμε με μεράκι και πάθος και όχι σαν αγγαρεία. Σε όλο αυτό έχει ευθύνη και ο τρόπος που λειτουργούμε, καθώς είμαι μια αυτοδιαχειριζόμενη ομάδα, που κάθε χρόνο βγάζουμε πόστα για την καλύτερη λειτουργία της και σε αυτά τα πόστα φροντίζουμε να βάζουμε και καινούρια παιδιά για να μεταφέρεται η εμπειρία από τους πιο παλιούς. Έχουμε ολομέλειες που ψηφίζουμε για όλα, από τα πάρτι που διοργανώνουμε μέχρι και την ανεύρεση θεάτρου. Ακόμα και τα έργα που σηκώνουμε είναι έπειτα από συνολική ψηφοφορία των μελών. Κάπως έτσι νιώθουν τα παιδιά, ότι είναι δική τους η ομάδα, ότι δεν είναι κάτι ξένο προς αυτούς. Σαφώς υπάρχουν και πιο παλιά μέλη που αν χρειαστούμε τη βοήθεια τους μας στηρίζουν ανά πάσα στιγμή.
Το έργο που σηκώνεται πως προέκυψε;
Το έργο βασίζεται στο «Μεγάλο μας Τσίρκο» του Καμπανέλλη και περιλαμβάνει κομμάτια από το «Όνειρο ενός γελοίου» του Ντοστογιέφσκι και ένα κομμάτι από το «Αυτός που λέει ναι και αυτός που λέει όχι» του Μπρεχτ και όλα αυτά τα συνθέτω, ελπίζω επιτυχώς, με δική μου παραγωγή πρωτότυπου κείμενου δημιουργώντας μια ενδιαφέρουσα διασκευή. Είναι τρία άτομα που έχουν δώσει πολύ τροφή για σκέψη μέσα από τα έργα τους. Δεν ήθελα να ανεβάσω αυτούσιο το έργο του Καμπανέλλη, γιατί τόσο η εποχή που γράφτηκε όσο και ο σκοπός του ήταν για να αφυπνίσει την κοινωνία. Έπρεπε απέναντι στην χούντα ο κόσμος να κινητοποιηθεί. Εμένα ο στόχος μου είναι να θίξω τα κακώς κείμενα του σήμερα, γι’ αυτό το λόγο το δεύτερο μέρος της παράστασης αφορά τη νεότερη ιστορία της Ελλάδας και καταπιάνεται από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα. Πάλι με ένα σχετικά κωμικό τρόπο θίγουμε καταστάσεις της καθημερινότητάς μας ή καταστάσεις που ζήσαμε π.χ. τα Ίμια, το σκάνδαλο Κοσκωτά, το σκάνδαλο με τον Ζαχόπουλο, σαφώς όμως ποτέ δεν αναφέρουμε ονόματα, πάντα έμμεσα. Βέβαια ο κόσμος το αντιλαμβάνεται και το βλέπουμε από τις αντιδράσεις τους και ιδιαίτερα από τους μεγαλύτερους που βλέπουν το έργο καθώς οι πιο μικροί δεν έχουν ζήσει τα περισσότερα.. Σε όλη τη διαδικασία με βοήθησαν και τα παιδιά κατά τη διάρκεια των προβών κάνοντας προσθήκες πάνω στο κείμενο.
Οπότε μέσα από τρεις κορυφαίους στο είδος τους ανθρώπους (Καμπανέλλης, Ντοστογιέφσκι, Μπρεχτ) οι οποίοι έχουν ένα ιδιαίτερο στίγμα συνθέτεις και ανεβάζεις ένα έργο. Τι μήνυμα θέλεις να περάσεις;
Θέλω να θίξω τα κακώς κείμενα της πραγματικότητάς μας. Είναι εντελώς διαφορετικό να πει κάποιος ότι γνωρίζω τι έχει συμβεί και διαφορετικό αν σου το φέρει κάποιος μπροστά σου. Συνήθως το συνειδητοποιούμε περισσότερο όταν κάποιος άλλος μας βάζει μπροστά στις ευθύνες μας, δίνοντάς μας να καταλάβουμε ότι όλοι συμβάλλαμε με άμεσο ή έμμεσο τρόπο στην οικονομική κρίση, ότι κανένας δεν ενδιαφέρθηκε τι δάνεια έπαιρνε η Ελλάδα πως δανειζότανε, που πήγαιναν τα λεφτά και τώρα πλέον αφού έγινε το μεγάλο μπαμ αναρωτιόμαστε τι γινότανε όλα αυτά τα χρόνια. Σαφώς θέλουμε να περάσουμε ένα πολιτικό μήνυμα, άλλωστε είναι πολιτική σάτιρα και είναι στη φύση του έργου. Πάντα όμως με έμμεσο τρόπο και χωρίς να αναφέρουμε ονόματα.
Παρόλα αυτά αν και ανεβάζετε ένα έργο που ο κόσμος ανταποκρίνεται, έχετε δωρεάν είσοδο. Αυτό για πιο λόγο;
Όλες οι παραστάσεις μας είναι δωρεάν γιατί δεν έχουμε νομική μορφή. Αυτό θα σήμαινε ότι έχουμε νομική υπόσταση, θα έπρεπε να είχαμε τα δικά μας βιβλία και να έχουμε θεωρημένα εισιτήρια. Αυτό βέβαια είναι καλύτερα, γιατί θέλουμε ο κόσμος να έρχεται, το θέατρο και η τέχνη συνολικότερα να είναι ανοιχτή προς το κοινό και ειδικά αυτή την περίοδο που διανύουμε η ελεύθερη είσοδος είναι ιδιαίτερο πλεονέκτημα. Άλλωστε η τέχνη είναι είδος πρώτης ανάγκης και σχετίζεται άμεσα με την παιδεία μας. Πρέπει να έχουμε γνώσεις και να ερχόμαστε σε τριβή μαζί της για να μπορούμε να πούμε ότι έχουμε ολοκληρωθεί λίγο περισσότερο ως άνθρωποι.
Τι άλλο να περιμένουμε από εσάς;
Έρχονται οι άλλες 2 παραστάσεις των άλλων θιάσων, στις 15/05 ξεκινάει ο 2ος θίασος και θα διαρκέσει μέχρι τις 23/05, ο οποίος ανεβάζει «το Ξύπνημα της Άνοιξης» στο δημοτικό θέατρο Καλλιθέας που έχει κοινωνική αναφορά και ο 3ος θίασος θα ανεβάσει την παράσταση «το Στέμμα της Γης» στις 24-26 και 28-31 Μαΐου στο θέατρο του 3ου Λυκείου Ν. Ιωνίας που είναι σε συγγραφή του σκηνοθέτη της ομάδας και έχει ιδιαίτερα το πολιτικό στοιχείο μέσα της. Όπως είπαμε ο ένας θίασος φθάνει στο Φεστιβάλ τη Ένωσης και τέλος εμείς παίζουμε στις 3 Ιουνίου στις Σέρρες στην Πανεπιστημιάδα όπου θα πάμε να ανεβάσουμε και εκεί το τσίρκο μας.
Για ποιο λόγο να έρθει κάποιος να έρθει να δει το έργο σας;
Γιατί αν δε φοβάται να ακούσει αλήθειες, θα περάσει καλά αλλά θα φύγει και λίγο περισσότερο συνειδητοποιημένος. Το λέω αυτό μέσα από συζητήσεις που έκανα με κόσμο που μου είπαν ότι τους έμειναν κομμάτια μέσα από την παράσταση για γεγονότα και καταστάσεις που πλέον έχουμε ξεχάσει. Δυστυχώς στην Ελλάδα ξεχνάμε εύκολα, έχουμε αδύναμη μνήμη, ξεχνάμε την ιστορία μας, ξεχνάμε τις παραδόσεις μας και τόσα πολλά πράγματα. Ξεχνάμε και αυτόν που μας ωφέλησε και αυτόν που μας έβλαψε. Μόνο όταν θίγεται έντονα το συμφέρον μας κάτι πάμε να θυμηθούμε. Το ότι έχουμε στην ελληνική κοινωνία ανθρώπους με ακραίες απόψεις, το ότι μας περιβάλλουν σήμερα ακραίες ιδεολογίες, μου δείχνει ότι ο Έλληνας έχει ξεχάσει την ιστορία του. Έχει ξεχάσει τι έγινε στον δεύτερο παγκόσμιο και στον εμφύλιο.
Στην παράσταση όμως, στο τέλος έρχεται η κάθαρση καθώς οι θεατές οικειοποιούνται τις καταστάσεις που συμβαίνουν καθημερινά ή έχουν συμβεί ήδη γύρω μας. Ταυτίζονται με το απρόσωπο και έτσι μπαίνουμε καλύτερα στη θέση του διπλανού μας. Όλη αυτή η διαδικασία ελπίζω τελικά να μας κινητοποιεί όλους και σαφώς να βάζει σε μια δράση όχι σε παθητική θέση.
Απόστολος Ζαβιτσάνος
Υπεύθυνος Δημοσιογραφικής Τεκμηρίωσης
