Αν αναλογιστεί τη μέχρι τώρα πορεία του ο καθένας μας προσωπικά, πολλές θα είναι σίγουρα οι φορές που ευχόμαστε να ήμασταν λίγο πιο θαρραλέοι. Να είχαμε λίγο πιο πολύ πίστη στον εαυτό μας, αλλά και στην καλή μας τύχη, και να είχαμε κάνει εκείνο το βήμα που εν τέλει το αφήσαμε για κάποια άλλη φορά ή το μετανιώσαμε τελευταία στιγμή και κάναμε πίσω. Μια προσφορά εργασίας, μια ευκαιρία συνεργασίας ή μια αλλαγή στη ζωή μας, δραστικές ή όχι μεταβολές της καθημερινότητάς μας, που δεν τις τολμήσαμε.
Εξηγώντας ψυχολογικά το φαινόμενο, η βιβλιογραφία έχει χαρίσει μεγάλα κεφάλαιά της σε ένα κομμάτι της που ονομάζεται «comfort zone» ή αλλιώς «ζώνη άνεσης». Είναι ο όρος που περιγράφει την αντίληψη που έχουμε για τις δυναμικές που ορίζουν τα πλαίσια στα οποία ζούμε, εργαζόμαστε, αλλά και αλληλεπιδρούμε. Πλαίσια μέσα στα οποία αισθανόμαστε ασφαλείς. Αν ξεπεράσουμε αυτά τα πλαίσια, τότε ο οργανισμός μας μας λέει ότι υπάρχει κίνδυνος.
Ο τρόπος που μας ορίζει τα πλαίσια έχει να κάνει με πολλά που χρήζουν ανάλυσης τόμων. Το αποτέλεσμα: η αντίληψη αυτή μας κρατάει πίσω από εκείνο το βήμα που προβλέπει ότι είναι επικίνδυνο. Όταν όμως τολμούμε να ρισκάρουμε και να κάνουμε κάτι νέο, αυτή επεκτείνεται. Για παράδειγμα, όταν ξεκινάμε μαθήματα οδήγησης και φοβόμαστε να βγούμε με το αμάξι στον δρόμο, όσο το κάνουμε, νιώθουμε πιο άνετοι, μέχρι να γίνει ρουτίνα. Αυτό είναι η επέκταση της ζώνης άνεσης.
Το παράδοξο είναι πως όταν τολμούμε κάτι νέο, άρα και επικίνδυνο για τη ζώνη άνεσης, τότε έχουμε κέρδος σε εμπειρίες και σε γνώση. Αν όχι, είμαστε πλήρως ασφαλείς, αλλά μένουμε στάσιμοι. Είναι θέμα επιλογής. Έτσι δεν είναι;
Στον κόσμο των επιχειρήσεων όμως, όπου η ίδια η ύπαρξή τους ορίζεται από το κέρδος, το να μη ρισκάρεις δεν είναι εύκολη επιλογή. Πώς όμως να ρισκάρεις με τέτοιο τρόπο, ώστε το αποτέλεσμα στο τέλος να βγαίνει θετικό;
Μαγικές συνταγές δεν υπάρχουν. Υπάρχει μόνο σύστημα, πλάνο, γνώση και ικανότητα. Λαμβάνοντας αυτά υπόψη, ο κλάδος του enterprise risk management, ή αλλιώς της διαχείρισης ρίσκου σε εταιρικό περιβάλλον μέσω της μελέτης του, προτείνει κάποιες οδηγίες που ουσιαστικά μελετούν το ρίσκο, τον κίνδυνο και προβλέπουν ανάλογα. Συγκεντρώνοντας κάποιες βασικές κατευθυντήριες, τις οποίες αναφέρουμε παρακάτω με σειρά βημάτων, ενδεχομένως πολλούς από εμάς να μας βοηθήσουν να εκτιμήσουμε, αλλά και να αποφασίσουμε καλύτερα.
- Υπολόγισε το χειρότερο σενάριο.Δεν έχει σημασία στον πρακτικό κόσμο των οικονομικών και των σκληρών αριθμών να σκέφτεσαι μόνο θετικά. Θέλει και έξυπνα. Υπολόγισε το χειρότερο σενάριο της επιλογής σου. Κατάγραψέ το αναλυτικά και σε όλο το μέγεθός του, καθώς μπορεί να επηρεάζει πάνω από έναν τομέα, ώστε να έχεις μια σωστή εικόνα του.
- Βρες εναλλακτικές.Αν συμβεί όντως το χειρότερο σενάριο, τι μπορείς να κάνεις εκείνη τη στιγμή για να ελαχιστοποιήσεις ζημιές και κόστη; Πώς θα μπορούσες να επανέλθεις σε αρχική κατάσταση και σε πόσο χρόνο, ώστε να ξαναπροσπαθήσεις, ή πώς θα ήταν δυνατό να συνδυάσεις άλλα δεδομένα και στοιχεία σε εκείνη την υποθετική κατάσταση του χειρότερου σεναρίου, ώστε να αξιοποιήσεις όσο το δυνατόν τις δυναμικές προς όφελός σου;
- Προσπάθησε να το βγάλεις από τη συνάρτηση ή να το μειώσεις.Προσπάθησε να το αποφύγεις, να το εξοντώσεις ή να απομακρυνθείς από αυτό. Να το μειώσεις με κατάλληλες κινήσεις (π.χ. μια νέα συμφωνία) ή να το μοιράσεις με κάποιο ανάδοχο ή συνεργάτη. Αν τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι εφικτό, προϋπολόγισέ το και αποδέξου το ως κόστος (cost/benefit decision).
- Ενημέρωσε το προσωπικό.Τι πρέπει να αποφύγετε και τι πρέπει να επιτύχετε; Ποιες κινήσεις θα σας φέρουν πιο κοντά στο ρίσκο και ποιες πιο κοντά στον στόχο; Σε μεγάλες εταιρίες υπάρχουν επιτροπές που κάνουν μόνο παρακολούθηση και επίβλεψη σε τέτοια ζητήματα. Σε μια εταιρία μικρότερου μεγέθους τα στελέχη μπορούν να αξιολογούν κατά περίσταση, έχοντας όμως μια πολύ ξεκάθαρη στρατηγική, και να επεμβαίνουν όπου απαιτείται.
- Κατάγραψε τις κινήσεις σου και τα αποτελέσματά τους.Σίγουρα θα αντιμετωπίσεις ξανά κάτι αντίστοιχο. Η καταγραφή θα μπορέσει να αξιοποιηθεί ως μια «βιβλιοθήκη» για την καταλληλότερη διαμόρφωση του πλάνου σου στο μέλλον. Μόλις αποκτήσεις μια καλού μεγέθους βάση γνώσεων, θα μπορέσεις να ανατρέξεις και να ελέγξεις ποιες πρακτικές δούλεψαν καλύτερα και ποιες όχι.
Όχι μόνο στην καριέρα μας, αλλά και στη ζωή μας περισσότερο, το αποτέλεσμα των επιλογών μας πολλές φορές επηρεάζεται από έναν πολύ βασικό παράγοντα: την τυχαιότητα των ανθρώπινων συμπεριφορών, αλλά και των όποιων μεταβλητών δεν έχουμε προνοήσει να επηρεάσουμε. Το καλύτερο όπλο μας είναι πάντα η σωστή προετοιμασία, το σωστό πλάνο και η αποφασιστική συγκέντρωση σε δράση. Αν έχεις προχωρήσει σε αυτά, ακόμα και το χειρότερο σενάριο να επιβεβαιωθεί, θα ξέρεις ότι είσαι προετοιμασμένος, αλλά και ότι έκανες το καλύτερο που ο οργανισμός σου ή η εταιρία σου μπορούσε.
Σπύρος Ανδριανός, Σύμβουλος Ανάπτυξης Επιχειρήσεων και Στελεχών Human Advanced Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
