Ποιες δεξιότητες απαιτούνται για σίγουρα αποτελέσματα.
Το ομαδικό coaching απαιτεί ένα χαρτοφυλάκιο δεξιοτήτων πέραν αυτών που διαθέτει ένας επαγγελματίας coach. Oι περισσότερες από αυτές σχετίζονται με τη διαφορά πλαισίου μεταξύ των ιδιωτικών συνεδριών coaching και της δυναμικής που αναπτύσσεται στην ομάδα.
Για παράδειγμα:
- Διαχείριση διαφορετικών μαθησιακών ρυθμών. Είναι συνηθισμένο στο ομαδικό coaching (team coaching) κάποια μέλη της ομάδας να φτάνουν γρηγορότερα σε συμπεράσματα που αφορούν στον τρόπο που πρέπει να κινηθεί η ομάδα απ'ό,τι κάποια άλλα μέλη, τα οποία μπορεί να χρειάζονται περισσότερο χρόνο να σκεφτούν τα αρχικά στάδια της πορείας. Ο team coach πρέπει να γνωρίζει να χειρίζεται τις διαφορές στους μαθησιακούς ρυθμούς με τέτοιο τρόπο που να μην γίνονται λόγος σύγκρουσης. Να μπορεί δηλαδή να βοηθάει την ομάδα να οδηγείται δημιουργικά σε καλύτερες λύσεις.
- Διαχείριση των υπο-ομάδων. Πολλές ομάδες χωρίζονται σε υπο-ομάδες. Αυτές οι υπο-ομάδες μπορεί να ποικίλoυν ανάλογα με τα θέματα που βρίσκονται υπό συζήτηση ή με τη φύση των προκλήσεων. Η δημιουργία των υπο-ομάδων δεν είναι πάντα προφανής. Χρειάζεται γνώση και δεξιότητες, ώστε ένας team coach να μπορεί να αντιλαμβάνεται τις δυναμικές που αναπτύσσονται, τις συμμαχίες που αλλάζουν και να αναδεικνύει αυτές τις συμπεριφορές ώστε η ομάδα να αναλαμβάνει συνειδητά να επιλέξει τρόπους αλλαγής τους.
- Εμπιστευτικότητα. Ό,τι λέγεται στις κατ'ιδίαν συνεδρίες δεν μεταφέρεται στις ομαδικές. Ο team coach πρέπει να προστατέψει την εμπιστευτικότητα των συζητήσεων βοηθώντας παράλληλα την ομάδα να κινηθεί μπροστά. Χρειάζεται λεπτούς χειρισμούς και δεξιότητες.
- Διευκόλυνση. Παρ'ότι ο ρόλος του διευκολυντή (facilitator) μιας ομάδας δεν είναι ίδιος με αυτόν του team coach (μια απ'τις βασικές διαφορές είναι η απόσταση ανάμεσα στην επίλυση προβλημάτων και στην οικοδόμηση ικανοτήτων), ο-η team coach χρειάζεται να διαθέτει ένα ικανό σύνολο δεξιοτήτων διευκολυντή και μια εργαλειοθήκη τεχνικών και μεθόδων.
Πολλές από τις τεχνικές και δεξιότητες που χρησιμοποιούνται στο προσωπικό coaching χρησιμοποιούνται και στο ομαδικό. Όμως ακόμα και για εκείνες που είναι κοινές απαιτείται υψηλότερη ικανότητα.
Για παράδειγμα:
- Η ενεργητική ακρόαση είναι θεμελιώδης δεξιότητα για όλους τους coaches. Ωστόσο, ο team coach πρέπει να εφαρμόζει ενεργητική ακρόαση τόσο στο πρόσωπο που έχει το λόγο κατά τη διάρκεια μιας ομαδικής συνεδρίας όσο και σε όλους όσους βρίσκονται στο χώρο. Η επίγνωση των σιωπηλών συζητήσεων, η παρατήρηση της γλώσσας του σώματος και η αναγνώριση της διάθεσης των μελών της ομάδας, δεν είναι πάντα εύκολη–ιδιαίτερα όταν ο ομιλητής είναι ιδιαίτερα εκφραστικός και θερμός ή πειστικός στο λόγο του.
- Η αποτελεσματική χρήση της σιωπής είναι ένα σημάδι της αυτοπεποίθησης και της ωριμότητας του coach. Όμως η δημιουργία σιωπής σε μια ομαδική διαδικασία, ειδικά όταν η ομάδα αποτελείται κυρίως από ακτιβιστές, είναι μια πολύ δύσκολη και απαιτητική υπόθεση.
- Οι δυναμικές ερωτήσεις είναι συχνά στο επίκεντρο του coaching. Στις προσωπικές συνεδρίες δίνεται έμφαση στο να υποστηριχθεί η κατάλληλη ερώτηση στην κατάλληλη στιγμή και με τον κατάλληλο τρόπο ώστε να προκαλέσουμε συνειδητοποιήσεις που θα πυροδοτήσουν τη μαθησιακή διαδικασία. Στο team coaching, η έμφαση δίνεται στο να βοηθήσουμε την ομάδα να ανακαλύψει τις δικές της δυναμικές ερωτήσεις. Οι coaches βοηθάνε τους πελάτες στις ατομικές συνεδρίες να διευκρινίσουν, να αναστοχαστούν και να μάθουν μέσα από τις δικές τους ιστορίες. Η ίδια αρχή εφαρμόζεται στο team coaching – αλλά όλοι έχουν κάποιες ελαφρές διαφορές (και μερικές φορές μάλιστα οι διαφορές μπορεί να είναι ριζικές) στο πως αντιλαμβάνονται την αφήγηση της ιστορίας τους. Ο team coach πρέπει να τους βοηθήσει να δεχτούν και να ενσωματώσουν τις διαφορετικές εκδοχές σε μια αφήγηση που θα τους επιτρέψει να δημιουργήσουν συναφείς και συμβατές μελλοντικές επιλογές.
- Ταυτότητα. Οι coaches βοηθούν τα άτομα να διευκρινίσουν και να κατανοήσουν την ταυτότητά τους. Η επίτευξη της ίδιας επίγνωσης σε μια ομάδα είναι σημαντικά πιο περίπλοκη.
- Διαχείριση συγκρούσεων. Ο coach των ατομικών συνεδριών, αρκετά συχνά καλείται να βοηθήσει τους πελάτες του να βρουν στρατηγικές για την αντιμετώπιση των συγκρούσεων στο χώρο εργασίας (ή αλλού). Αυτές οι στρατηγικές είναι «αδιαφανείς», με την έννοια ότι είναι γνωστές μόνο στον coach και στον πελάτη. Στo team coaching, οι στρατηγικές διαχείρισης συγκρούσεων συνήθως πρέπει να είναι διαφανείς, διότι όλοι οι παίκτες είναι στο δωμάτιο και αποτελούν μέρος της συνομιλίας. Ο χειρισμός της συναισθηματικής ενέργειας σε τέτοιες καταστάσεις είναι ένα έργο που απαιτεί ειδικές δεξιότητες!
Οι διαφορές αυτές καθιστούν απαραίτητη την εκπαίδευση των coaches, των οποίων η εμπειρία είναι ως επί το πλείστον σε ατομικές συνεδρίες, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις αυξημένες απαιτήσεις του πολύπλοκου ρόλου ενός team coach. Ένας coach που εκπαιδεύεται στο team coaching, αντιλαμβάνεται ότι η επιπλέον εκπαίδευση έχει σημαντική επίδραση στην αποτελεσματικότητα που έχει και στις ατομικές συνεδρίες coaching.
Άγγελος Δερλώπας
PCC, CMC - Executive & Leadership Coach
Iδρυτής Positivity Coaching
