Πολλές φορές μας έχει τύχει σε συναντήσεις συνεργασίας με υποψήφιους φοιτητές και φοιτήτριες να εκφράζεται μία ανασφάλεια και αβεβαιότητα όσον αφορά στην εξειδίκευση που θα ήταν προτιμότερο να ακολουθήσουν στο μεταπτυχιακό τους πρόγραμμα, πόσω μάλλον το προπτυχιακό.
Και εάν για τελειόφοιτους λυκείου είναι λογικό να μην γνωρίζουν σε ποιο κλάδο θέλουν να εξειδικευθούν, έστω και μέσα στο ίδιο πεδίο (π.χ. οικονομικά), καθώς μόνο θεωρητικά μπορούν να έχουν ενημερωθεί για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της κάθε εξειδίκευσης, δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο για τους απόφοιτους ή τους τελειόφοιτους πανεπιστημίου.
Ωστόσο, η δομή των σπουδών στην Ελλάδα δεν επιτρέπει ακόμα και σε αυτούς να γνωρίσουν λεπτομερώς το αντικείμενο που μπορεί να τους ενδιαφέρει, καθώς η μονόπλευρη και στείρα φύση της πλειοψηφίας των ελληνικών πανεπιστημίων, επικεντρώνεται στη θεωρία και μόνο χωρίς παράλληλη σύνδεση των σπουδών και των μαθημάτων με την αγορά εργασίας και το πρακτικό αντικείμενο και την εφαρμογή της διδασκόμενης ύλης.
Όταν ένας απόφοιτος ή τελειόφοιτος πανεπιστημίου δεν μπορεί να αποφασίσει εάν τον ενδιαφέρει η εξειδίκευση στα χρηματοοικονομικά ή στη διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού, αυτό συμβαίνει επειδή μέχρι τώρα δεν είχε ποτέ του την ευκαιρία μέσω των σπουδών να γνωρίσει επαρκώς τα δύο αντικείμενα, και στη θεωρία και στην πράξη, ώστε να μπορέσει να εξετάσει την κλίση του προς το ένα ή προς το άλλο, και έτσι να αποφασίσει ποιος είναι ο σωστότερος και προτιμότερος δρόμος για αυτόν.
Το ιδανικό θα ήταν να προσέφερε το ελληνικό πανεπιστήμιο τη δυνατότητα ή ακόμα και το προαπαιτούμενο πραγματοποίησης πρακτικών ασκήσεων σε όλες τις σχολές και όχι μόνο στα ΤΕΙ. Εάν ο φοιτητής δεν γνωρίσει στην πράξη την εφαρμογή και το ουσιαστικό αντικείμενο των σπουδών του και των «αδελφών» πεδίων αυτού, πως μπορεί μετά να γνωρίζει ποια κατεύθυνση πρέπει να ακολουθήσει; Εάν ο κατάλογος μαθημάτων μίας σχολής περιέχει απαρχαιωμένα μαθήματα αντί για ευέλικτα σεμινάρια, επισκέψεις σε εταιρίες, ομιλίες ειδικών μέσα από την αγορά και την οικονομία, υποχρεωτικές ασκήσεις και εργασίες που απαιτούν όχι μόνο επιφανειακή έρευνα για ένα κλάδο ή μία βιομηχανία ή μία εταιρία, αλλά και παρουσία μέσα στους εν λόγω χώρους και συνεργασία με τις ίδιες τις εταιρίες, πως θα μπορέσει ο μελλοντικός απόφοιτος να γνωρίζει τις επιλογές του;
Εάν δούμε από την άλλη πλευρά αυτές τις παρατηρήσεις, στην ουσία μπορούμε να κατανοήσουμε το πώς μπορεί ο κάθε φοιτητής ή φοιτήτρια να εκμεταλλευτεί αυτά τα κενά της Ελληνικής δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και να δημιουργήσει μόνος του τις ευκαιρίες και τις δυνατότητες για να ανακαλύψει τα πραγματικά ενδιαφέροντά του, τις κλίσεις και τα ταλέντα του.
Το ζητούμενο είναι να μην σταθεί κανείς μόνο στην ύλη και τις παραστάσεις που του προσφέρει η σχολή του, αλλά να αναζητήσει και άλλες πηγές ενημέρωσης και επαφής με χώρους και πεδία που μπορεί να του ταιριάζουν πολύ περισσότερο ή, το λιγότερο, να επιβεβαιώσουν την αρχική του επιλογή. Εξάλλου, η δομή των προγραμμάτων και των σπουδών στην Ελλάδα επιτρέπει τον εμπλουτισμό των χρόνων σπουδών με ποικίλες δραστηριότητες και πρωτοβουλίες.
Επομένως, εάν κάποιος επιθυμεί να γνωρίσει καλύτερα μία εξειδίκευση του τομέα του ή να δει στην πράξη την εφαρμογή ενός πεδίου των σπουδών του, πολύ εύκολα μπορεί να το κάνει αυτό με τη βοήθεια των σεμιναρίων (παραδοσιακών ή ηλεκτρονικών), των μαθημάτων άλλων σχολών, των μαθημάτων που μπορεί να παρακολουθήσει κανείς σε ιδιωτικούς οργανισμούς με τη μέθοδο non credit, δηλαδή χωρίς να εντάσσεται στο κανονικό πρόγραμμα σπουδών, των συνεδρίων και ημερίδων, των εκδηλώσεων κλαδικών οργάνων, ακόμα και της διαθέσιμης βιβλιογραφίας.
Επίσης, ένας τρόπος πολύ δημοφιλής (ενίοτε και επιβαλλόμενος) στο εξωτερικό είναι η περιορισμένου χρόνου ή καλοκαιρινή εργασία. Μπορεί οι σημερινές συνθήκες στην Ελληνική αγορά εργασίας να μην είναι ρόδινες, ωστόσο, κάποιος οφείλει έστω να προσπαθήσει και να αναζητήσει τις όποιες ευκαιρίες να γνωρίσει από κοντά το αντικείμενό του ή αυτό που πιστεύει ότι του ταιριάζει καλύτερα. Μία πρακτική άσκηση ενός ή παραπάνω μηνός είτε το καλοκαίρι, είτε ακόμα (για τους πιο τολμηρούς) και για ένα ολόκληρο εξάμηνο, στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, μπορεί να ανοίξει νέους ορίζοντες ή να καταστήσει τους υπάρχοντες πιο ορατούς και προσιτούς. Επιπλέον, όταν έρθει η στιγμή που το βιογραφικό σας θα είναι υπό αξιολόγηση είτε για κάποιο μεταπτυχιακό είτε στην αγορά εργασίας, το να δει κανείς ότι έχετε οικειοθελώς αποκτήσει εργασιακή εμπειρία σε συγκεκριμένους τομείς, όχι μόνο δίνει πόντους όσον αφορά στην εργατικότητα, το κίνητρο, την προνοητικότητα, και το ενδιαφέρον σας, αλλά και επιβεβαιώνει την επιλογή σας να ακολουθήσετε τον εν λόγω κλάδο, καθώς δεν μαντεύετε ή φαντάζεστε, αλλά γνωρίζετε. Και αυτοί που γνωρίζουν, κάνουν και τις καλύτερες επιλογές.
Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, ΜΒΑ
Education Consultant - Director of Admitted!,
Education Consultants and Advisors
