Το μοντέλο των μικροπιστώσεων: μια εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης και στην Ελλάδα
Η νέα εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης, βασισμένη στο μοντέλο των μικροπιστώσεων, βοηθά ανθρώπους, που θέλουν να ξεκινήσουν ή να αναπτύξουν περαιτέρω μια δική τους επιχείρηση αλλά που δεν έχουν τα απαραίτητα κεφάλαια για να το κάνουν, να βγουν από τη μειονεκτική τους θέση προσφέροντάς τους τα βασικά οικονομικά διαθέσιμα-μικροπιστώσεις. Είναι ένα εργαλείο εξόδου από την ανεργία με τη μορφή της αυτοαπασχόλησης.
Ο εμπνευστής των μικροπιστώσεων είναι ο Μοχάμεντ Γιουνούς, οικονομολόγος από το Μπαγκλαντές, ο οποίος μετά τις σπουδές του στις ΗΠΑ, αφοσιώθηκε στην αντιμετώπιση της φτώχειας στην πατρίδα του, δημιουργώντας μια τράπεζα μικροπιστώσεων, την Grameen Bank.
H τράπεζα είναι γνωστή και ως «ηθική τράπεζα» ή αλλιώς « Τράπεζα των Φτωχών» και ο Μοχάμεντ Γιουνούς τιμήθηκε για την προσφορά του με Νομπέλ Ειρήνης το 2006. Η συνολική φιλοσοφία του Γιουνούς για την αντιμετώπιση του φαινομένου της φτώχειας διαφοροποιείται από τη συνήθη μέθοδο που ακολουθούν συχνά διεθνείς οργανισμοί και ΜΚΟ. Η δική του πρωτοποριακή ιδέα ήταν η προώθηση της επιχειρηματικότητας σε περιοχές απόλυτης εξαθλίωσης και μάλιστα σε μεγάλο ποσοστό οι ωφελούμενοι ήταν γυναίκες. Ο ίδιος πίστευε ότι τα πολύ μικρά δάνεια μπορούν να έχουν ένα δυσανάλογα θετικό αντίκτυπο σε φτωχά άτομα και ότι, δοθείσης της ευκαιρίας, οι φτωχοί θα είναι «ηθικοί» στις υποχρεώσεις τους και θα επιστρέψουν τα χρήματα που έλαβαν. Γρήγορα αποδείχθηκε ότι είχε πραγματικά δίκιο, μιας και τα ποσοστά αποπληρωμής των μικροδανείων άγγιζαν το 99%.
Το μοντέλο των μικροπιστώσεων κατάφερε να ξεπεράσει τα στενά όρια του Μπαγκλαντές, επιτυγχάνοντας να εξαπλωθεί σε περισσότερες από 50 χώρες παγκοσμίως. Στην Ευρώπη λειτουργούν πολλές «πράσινες» ή «συνεταιριστικές» τράπεζες με πρώτη την Banca Etica με έδρα την Ιταλία, που χορηγούν μικροπιστώσεις, χωρίς όμως, όπως δηλώνουν, «να κάνουν φιλανθρωπία».
Το 2010 μάλιστα ιδρύεται στην Ευρώπη η «Ευρωπαϊκή Ηθική Τράπεζα» η οποία χορηγεί μικροπιστώσεις με χαμηλά επιτόκια. Η αποπληρωμή των δανείων γίνεται με μικρές τακτές δόσεις και μεγάλη περίοδο αποπληρωμής. Υποχρέωση στην οποία μπορούν να αντεπεξέλθουν άνθρωποι που αποκλείονται από τις πιστώσεις των περισσότερων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Στην χώρα μας, «εμπόδιο» στη θεμελίωση της ελληνικής ηθικής τράπεζας είναι τόσο η νομοθεσία, όσο και η ελληνική νοοτροπία. Στην Ιταλία οι πρώτοι που υπέγραψαν για τη Banca Etica ήταν μεγάλες ΜΚΟ, με πάνω από ένα εκατομμύριο μέλη. Αντίστοιχες ΜΚΟ δεν υπάρχουν στην Ελλάδα.
Μοναδικό φωτεινό μονοπάτι, όπου εφαρμόζεται το μοντέλο των μικροπιστώσεων στην Ελλάδα, είναι η AFI - ActionFinanceInitiative, μια πρωτοβουλία της ActionAid Ελλάς και της γαλλικής οργάνωσης ADIE, ηγέτιδα στο χώρο των μικροπιστώσεων στην Ευρώπη. Η AFI είναι μια Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρία που εφαρμόζει με επιτυχία το πρόγραμμα των μικροπιστώσεων παρέχοντας πρόσβαση σε χρηματοδότηση έως 10.000€ σεανθρώπουςπουέχουνήήδηδουλεύουνσεμιαεπιχειρηματικήιδέα , αλλάπουτουςλείπουντααναγκαίακεφάλαιαγιανατηνπροχωρήσουν. Παράλληλα, βοηθάειτιςνεοσύστατεςήυφιστάμενεςεταιρίεςπουυλοποιούναυτέςτιςεπιχειρηματικέςιδέεςπαρέχονταςδωρεάνεκπαίδευσηκαιυποστήριξητόσοπρινόσοκαιμετάτηχρηματοδότηση. Όραμα της είναι η αντιμετώπιση της ανεργίας και του κοινωνικού/οικονομικού αποκλεισμού κι η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας μέσω της αυτοαπασχόλησης.
Περισσότερες πληροφορίες για την πρωτοβουλία αυτή μπορείτε να ακούσετε στα OpenDays που διοργανώνονται κάθε εβδομάδα από την AFI (συμμετοχή στο http://www.afi.org.gr/el/events).
