Η πλέον κοινή ερώτηση σε επιτυχημένους επιχειρηματίες εστιάζεται στους τρόπους διαμόρφωσης της επιτυχίας τους και στους παράγοντες που τους οδήγησαν στην κορυφή. Πέρα από τις γνώσεις, τις ικανότητες, το δίκτυο συνεργατών και τη σωστή διαχείριση των καταστάσεων, ο μέντορας είναι ένα από τα κυριότερα «συστατικά» που δηλώνεται και τονίζεται.

Τι είναι όμως το mentoring και ποιος είναι ο μέντορας; Η λέξη αυτή καθαυτή είναι ελληνικής προέλευσης και σύμφωνα με τη μυθολογία ο Μέντωρ ήταν ο πιστός φίλος του Οδυσσέα και σύμβουλος του Τηλέμαχου. Το mentoring είναι μία διαδικασία που περιγράφει την άτυπη μετάδοση της γνώσης, την ψυχοκοινωνική υποστήριξη, την ανάπτυξη που σχετίζεται με την εργασία, την καριέρα, την επικοινωνία συνήθως πρόσωπο με πρόσωπο κατά τη διάρκεια μίας παρατεταμένης χρονικής περιόδου ανάμεσα σε ένα πρόσωπο που θεωρείται ότι έχει μεγαλύτερη σχετική γνώση ή εμπειρία και ένα άτομο που θεωρείται ότι έχει λιγότερη.

Ο μέντορας βοηθά τον mentee να ξεκαθαρίσει στόχους και να οργανώσει ένα πλάνο για να τους επιτύχει με το να μοιράζεται μαζί του τις εμπειρίες και τη γνώση που έχει αποκτήσει. Η πραγματική καθοδήγηση είναι κάτι περισσότερο από απλές απαντήσεις σε ερωτήσεις ή περιστασιακή παροχή βοήθειας. Πρόκειται γία μια συνεχή σχέση διαλόγου και μάθησης.

Mentoring υπήρχε στην αρχαία Ελλάδα. Από το 1970 έχει εξαπλωθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής κυρίως σε πλαίσιο κατάρτισης και έχει περιγραφεί ως καινοτομία (https://economu.wordpress.com/mentoring/).

Η διαδικασία του mentoring έχει ορισμένα στοιχεία και «μυστικά» που διαμορφώνουν το θετικό κλίμα και διασφαλίζουν σε μεγάλο βαθμό την επιτυχία του.

1. Το mentoring είναι διαδικασία διπλής κατεύθυνσης: Μία σχέση mentoring δεν μπορεί να αποδώσει τα μέγιστα αν και τα δύο εμπλεκόμενα μέλη δεν συμμετέχουν ενεργά, δεν τηρούν τα συμφωνηθέντα και δεν κατανοούν τη σοβαρότητα της διαδικασίας.
2. Στοχοθεσία: Από την πρώτη κιόλας συνάντηση του mentoring απαιτείται η ξεκάθαρη στοχοθεσία για το ποιες είναι οι απαιτήσεις του mentee, τι πιστεύει ότι θα εισπράξει από τη διαδικασία και τη σχέση με τον μέντορα, σε ποιο χρονικό ορίζοντα και με ποιες προσωπικές διεργασίες, ενέργειες και πιθανές αλλαγές. Οι στόχοι καταγράφονται και, αν χρειάζεται, επανεξετάζονται στην πορεία. Αντίστοιχα και ο μέντορας οφείλει να δηλώσει τους τρόπους mentoring που θα χρησιμοποιήσει, τους χρόνους που μπορεί να διαθέσει και κατά πόσο οι προσδοκίες του mentee είναι εφικτές.
3. Ψάχνοντας, βρίσκεις: Αν ο mentee επιθυμεί να ενταχθεί σε μία σχέση mentoring, αλλά δεν γνωρίζει κάποιο μέντορα, οφείλει να αναζητήσει. Η ανάγκη και η διάθεση για mentoring υποδηλώνει την ανάγκη για επίλυση θεμάτων και προβλημάτων και συνάμα τη θετική αντιμετώπισή τους. Άρα η αναζήτηση ενός μέντορα δεν σημαίνει αδυναμία, αλλά το ακριβώς αντίθετο. Εμπεριέχει έντονα το στοιχείο της αυτογνωσίας, της διάθεσης για περαιτέρω γνώση και σωστή διαχείριση των κρίσεων.
4. Επικοινωνία: Ένας μέντορας δεν παρέχει κανένα όφελος αν ποτέ δεν επικοινωνείτε ή μιλάτε μαζί του. Η σχέση πρέπει να είναι ενεργή και, αν και μπορεί να έχετε φορτωμένα χρονοδιαγράμματα, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη σύγχρονη τεχνολογία προς όφελός σας. Αλλά τίποτα δεν αντικαθιστά την προσωπική συνάντηση, οπότε, αν προκύψει μία τέτοια ευκαιρία, θα καταβληθεί προσπάθεια να συμβεί αυτό.
5. Οργάνωση: Βεβαιωθείτε ότι πριν από οποιαδήποτε συζήτηση ή συνάντηση είστε σαφείς σχετικά με το τι θέλετε να συζητήσετε και έχετε μία σαφή ιδέα για το τι θέλετε να καλύψετε, για να αξιοποιήσετε στο έπακρο τη συνάντηση. Αν και ο προγραμματισμός συνιστάται, μην διστάσετε να απομακρυνθείτε από την πορεία, καθώς ορισμένες φορές οι αποκλίσεις αυτές μπορούν να είναι τόσο πολύτιμες, αν όχι περισσότερο, από τα προγραμματισμένα θέματα (https://www.cips.org/supply-management/opinion/2015/august/the-three-key-elements-of-an-effective-mentoring-relationship/).

Η αξία του mentoring συνήθως έχει και ποιοτικά αλλά και ποσοτικά κριτήρια μέτρησης της απόδοσής του, ωστόσο οι κύριοι παράγοντες αξιολόγησής του είναι οι εξής :

• Πόσοι μέντορες επιτρέπονται; Ο αριθμός των μεντόρων δεν περιορίζεται και ο mentee μπορεί να επιλέξει όσους χρειάζεται και για όποιο επαγγελματικό τομέα πιστεύει πως υστερεί ή επιθυμεί καθοδήγηση.
• Η σχέση του μέντορα με τον mentee μπορεί να είναι τυπική (προκαθορισμένοι τρόποι επικοινωνίας, ώρες επικοινωνίας, συγκεκριμένη ατζέντα για τις συναντήσεις), ημι-τυπική (ευελιξία στους τρόπους και χρόνους επικοινωνίας, δυνατότητα αλλαγών στα θέματα συζήτησης) ή και άνευ τύπων (ανοικτοί δίαυλοι επικοινωνίας ανά πάσα ώρα, ανοικτά θέματα για συζήτηση). Ο στόχος είναι να αισθάνονται άνετα και τα δύο εμπλεκόμενα μέρη της διαδικασίας ώστε η διαδικασία να αποδώσει τα μέγιστα.
• Ο μέντορας λειτουργεί και ως μέσο πληροφόρησης για τις νέες τάσεις της αγοράς, τις ανάγκες της, τις εξελίξεις, αλλά κυρίως είναι εκείνος που θα αποδομήσει όλες τις πληροφορίες και θα τις μεταφέρει στον mentee με τέτοιο τρόπο, ώστε να τις εφαρμόσει και να επωφεληθεί από αυτές.
• Μία σχέση καθοδήγησης μπορεί να βοηθήσει όχι μόνο στη διαχείριση των μεγάλων προκλήσεων λειτουργίας μίας επιχείρησης ή μίας καριέρας, αλλά μπορεί επίσης να βοηθήσει στην αξιολόγηση και στην προσεκτική επιλογή των ευκαιριών που πρέπει να εκμεταλλευτεί ο mentee.
• Οι καλοί μέντορες διδάσκουν τη διαδικασία και δεν δίνουν απλώς την πληροφορία προς εύκολη κατανάλωση, διότι γνωρίζουν πως η γνώση βασίζεται κυρίως στην εμπειρία και στην εφαρμογή παρά στη στείρα μεταφορά πληροφοριών και γνώσεων. Άλλωστε μερικές φορές ένας καλός μέντορας είναι απλώς κάποιος που μας βοηθά να σκεφτούμε διαφορετικά (https://www.allbusiness.com/the-true-value-of-mentorship-21658-1.html).

Η ευκαιρία ένταξης σε μία σχέση mentoring είτε ως μέντορας ή ως mentee είναι μία ευκαιρία για γνώση και απαιτεί την πλήρη αξιοποίησή της με θετικό πάντα πρόσημο και από τα δύο εμπλεκόμενα μέρη. Δεν διασφαλίζει μόνο τη γνώση και τη μετατροπή της σε πολύτιμη εμπειρία, αλλά συμβάλλει στη διαμόρφωση του εργασιακού χαρακτήρα, προσφέρει στην επαγγελματική εξέλιξη και αυτό είναι πραγματικά ανεκτίμητο.

Μαρία Ζαρωτιάδου,
Consultant, business coach, strategy planner

Η Μαρία Ζαρωτιάδου είναι politics strategic marketing analyst και business coach. Έχει πτυχίο ΒΑ στη Διοίκηση Επιχειρήσεων, μάστερ στο Μάρκετινγκ και PhD στο Στρατηγικό Μάρκετινγκ. Επιπλέον έχει λάβει εξειδίκευση στην ανάπτυξη των κοινωνικών επιχειρήσεων από την Ε.Ε., είναι μέντορας επαγγελματικού προσανατολισμού και κατάρτισης και μέλος του EIGE (European Institute for Gender Equality).

Πηγή: ΣΤΕΝΤΟΡΑΣ