Νεοφυής Επιχείρηση (Start-Up)
Νεοφυής επιχείρηση (Start-Up) είναι ο προσωρινός οργανισμός που σχηματίζεται με σκοπό την ταχεία ανάπτυξη, χρησιμοποιώντας ένα επαναλαμβανόμενο και επεκτάσιμο επιχειρηματικό μοντέλο. Αλλοιώς «Start-Up επιχείρηση είναι μια εταιρεία σχεδιασμένη να αναπτύσσεται γρήγορα». Κοινό χαρακτηριστικό των δύο ορισμών αποτελεί ο ρυθμός ανάπτυξης της επιχείρησης. Αν σε αυτό συμπληρώσουμε τον όρο καινοτόμος τότε καταλήγουμε στα βασικά χαρακτηριστικά μιας Start-Up. Η συγκεκριμένη μορφή επιχειρήσεων, αν και μετρά ήδη αρκετές δεκαετίες ζωής, ήρθε πρόσφατα και πάλι στο προσκήνιο λόγω της πρόσφατης διεθνούς κρίσης, και μάλιστα για τις περισσότερες αγορές βρίσκεται σε στάδιο εκ νέου έρευνας και ανάπτυξης.
Ιστορικά οι Start-Up επιχειρήσεις πρωτοεμφανίστηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 50 κυρίως στην Silicon Valley της Καλιφόρνιας των ΗΠΑ, κοιτίδα εκατοντάδων καινοτόμων επιχειρήσεων, που και σήμερα συνεχίζουν να αλλάζουν τον κόσμο. Αιτία για την δημιουργία τους στάθηκε μια διαφωνία μεταξύ των εργαζομένων της Shockley Semiconductor και του ιδρυτού της. Οι εργαζόμενοι αποχώρησαν από την εταιρεία και ξεκίνησαν την ίδρυση εταιρειών , με τις φρέσκες τους ιδέες που έφεραν νέα δεδομένα στην αγορά, δεδομένα που αναγκάστηκαν να ακολουθήσουν ακόμη και οι πρώην εργοδότες τους.
Η μέθοδος των Start-Ups διαδόθηκε με γοργούς ρυθμούς, κι αυτό που είχε ξεκινήσει ως μια «επανάσταση» εργαζομένων στο ερευνητικό πάρκο του Πανεπιστημίου του Stanford, μετατράπηκε σύντομα σε μια χιονοστιβάδα από Start-Ups. Αυτή η χιονοστιβάδα άρχισε να «κυλάει» ξανά κοντά στην αυγή της νέας χιλιετίας, όταν ξέσπασε αυτό που αποκαλείται η «φούσκα του διαδικτύου» και των «dot com» επιχειρήσεων, που βασίζονταν στην ραγδαία ανάπτυξη και εξάπλωση του διαδικτύου - Ιnternet.
Τα κριτήρια που χαρακτηρίζουν μια επιχείρηση ως νεοφυή είναι τα ακόλουθα:
- Η αρχική μορφή της επιχείρησης είναι προσωρινή, καθώς το επενδυτικό πλάνο που έχει καταρτισθεί προβλέπει την εξέλιξη της σε κανονική / τυπική επιχείρηση. Η μέση διάρκεια «ζωής» μιας Start Up είναι το ένα έτος καθώς σε δύο χρόνια το πολύ θα πρέπει να έχει αποκτήσει δομή και λειτουργίες κανονικής επιχείρησης. Ουσιαστικά, με την υλοποίηση του επενδυτικού πλάνου, οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να αποφασίσουν τι είδος νομική μορφή θα πάρει το εγχείρημά τους. Συνηθέστερες νομικές μορφές που υιοθετούν οι Start-Up είναι οι Ε.Π.Ε. και Ι.Κ.Ε. αν και έχουν τη δυνατότητα να εξελιχθούν στη συνέχεια σε όλες τις άλλες εταιρικές μορφές.
- Η έννοια της επανάληψης που αναφέρεται στον ορισμό έχει να κάνει με το γεγονός ότι το προϊόν ή η υπηρεσία που θα δημιουργηθεί, θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ή να χρησιμοποιείται από τους πελάτες της εταιρείας χωρίς μετατροπές.
- Το κοινό στο οποίο απευθύνεται το προϊόν ή η υπηρεσία θα πρέπει να είναι αρκετά μεγάλο ώστε να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις ραγδαίας - δυναμικής ανάπτυξης.
- Φέρει ένα καινοτόμο στίγμα: o λόγος ύπαρξής της είναι να προσφέρει μια λύση σε συγκεκριμένο πρόβλημα ή μια επιθυμία των πελατών της και συνήθως σχετίζεται με προϊόντα και υπηρεσίες τεχνολογίας.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, ο όρος "νεοφυής επιχείρηση" θα μπορούσε να συνδεθεί με πλήθος επιχειρήσεων. Στην Ευρώπη και κατ’ επέκταση στη χώρα μας, χρησιμοποιείται για να περιγράψει επιχειρήσεις που συνδέονται με υψηλή ανάπτυξη, έχουν τεχνολογικό προσανατολισμό και πολλές από αυτές επιδιώκουν να δημιουργήσουν μια νέα αγορά ή να εξελίξουν δυναμικά μια υπάρχουσα αντίστοιχη.
Παραδείγματα επιτυχημένων Start-ups
Η Yahoo είναι ίσως η πιο επιτυχημένη Start-Up επιχείρηση. Ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του ’90 ως μια ιστοσελίδα παροχής πληροφοριών, κάτι σαν το «Χρυσό Οδηγό» αλλά στο διαδίκτυο , αρχικά αντλούσε κέρδη από τους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις που καταχωρούνταν σε αυτή, στη συνέχεια διαπιστώθηκε ότι πολλοί χρήστες ξεκινούσαν την περιήγησή τους από το “www.yahoo.com“. Οπότε το μοντέλο άλλαξε σε αυτό μιας εταιρίας media η οποία προσφέρει ενημέρωση, θέαμα και πουλάει διαφημίσεις. Το νέο μοντέλο υπερίσχυσε του προηγούμενου και την αναζήτηση σελίδων αποφασίστηκε να την αναλάβει μια μικρή τότε εταιρία, η Google.
Η Yahoo ήταν μια κλασσική Start-Up. Ξεκίνησε χωρίς συγκεκριμένο επιχειρηματικό μοντέλο, αλλά αναγνωρίζοντας μια ανάγκη (αναζήτηση πληροφορίας στο Ιnternet) την οποία καλείται επιχειρηματικά να καλύψει. Μέχρι αυτό το σημείο δεν υπήρχε κάποιο μοντέλο κεφαλαιοποίησης. Η κάλυψη της ανάγκης αυτής αφορά εν δυνάμει όλους τους χρήστες διαδικτύου οπότε έχουμε τον μοχλευμένο παράγοντα του μεγέθους: το κοινό αυξάνει όσο μεγαλώνει το Internet! Μετά από πειραματισμούς με διάφορα προϊόντα και μοντέλα κεφαλαιοποίησης της ιδέας αυτής (όπως το e-mail επί πληρωμή ή μερικά άλλα που μάλλον δεν τα έχει ακούσει κανείς κάτω των 30 ετών), κατέληξε στο να είναι η πρώτη διαδικτυακή εταιρία media. Από εκεί και πέρα, βγαίνουμε από την φάση Start-Up και έχουμε την Yahoo όπως την ξέρουμε σήμερα.
Ελληνικές Start-Up
HELIC – Είναι η εταιρεία που ευθύνεται για την εξάλειψη των φραγμών στα «έξυπνα» τηλέφωνα σε παγκόσμιο επίπεδο. Ιδρύθηκε το 1994 και μερικά χρόνια αργότερα, ένας επενδυτής από τις ΗΠΑ διέθεσε το αρχικό κεφάλαιο για την έρευνά τους. Αυτή η κεφαλαιακή ενίσχυση οδήγησε στην ανάπτυξη εργαλείων λογισμικού τα οποία χρησιμοποιούν σήμερα σχεδιαστές σε όλον τον κόσμο για να σχεδιάσουν ασύρματα τσιπ που συνδέουν τα «έξυπνα» τηλέφωνα με ακουστικά ή ζώνες Wi-Fi (hot spots), λειτουργούν ως ραδιόφωνα FM ή παρέχουν υπηρεσίες GPS.
TAXIBEAT – Μια ελληνική Start-Up βρίσκεται πίσω από τη δημιουργία της εφαρμογής Taxibeat, που σας επιτρέπει να επιλέξετε το πλησιέστερο ταξί με βάση ορισμένα επιθυμητά χαρακτηριστικά. Όταν επιλέγετε ταξί, η εφαρμογή εντοπίζει αμέσως το σημείο όπου βρίσκεστε, έτσι ο οδηγός ταξί γνωρίζει από πού θα σας παραλάβει. Η υπηρεσία Taxibeat λειτουργεί στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, στο Παρίσι, στην Πόλη του Μεξικού, στο Ρίο ντε Τζανέιρο, στο Σαν Πάολο κ.α.
CONSTELEX – Με χρηματοδότηση από την ΕΕ και στήριξη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, η Constelex, μια μικρή Start-Up, που δημιουργήθηκε πριν από λίγα χρόνια, σχεδιάζει και αναπτύσσει ενισχυτές οπτικών ινών και φωτονικά συστήματα για μελλοντικά οπτικά τηλεπικοινωνιακά δίκτυα. Πέραν των επίγειων τηλεπικοινωνιακών συστημάτων, οι τεχνολογίες της Constelex μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην τηλεπισκόπηση και σε άλλες δορυφορικές εφαρμογές. Πριν από λίγο καιρό, η Constelex εξαγοράστηκε από τον σημαντικό ευρωπαϊκό όμιλο κατασκευής οπτικών συστατικών και συστημάτων, Gooch & House go.
Δημιουργία και Χρηματοδότηση
Η δημιουργία μιας Start-Up επιχείρησης μπορεί συνοπτικά να διαιρεθεί σε οκτώ - 8 - βήματα. Η διαδικασία αρχίζει με τη σύλληψη της ιδέας και ολοκληρώνεται με την υλοποίησή της. Περιλαμβάνει απαραιτήτως τη λεπτομερή σχεδίαση του επιχειρηματικού μοντέλου, την ανεύρεση χρηματοδότησης μεταξύ όποιων άλλων χαρακτηριστικών. Συνοπτικά, το ξεκίνημα μιας νεοφυούς επιχείρησης περιλαμβάνει:
- Την ιδέα - εντοπισμό της επιχειρηματικής ευκαιρίας,
- τον έλεγχο της επιχειρηματικής προοπτικής (Δημιουργία ιδρυτικής ομάδας, ανάπτυξη αρχικού προϊόντος),
- την ανεύρεση χρηματοδότησης,
- το χτίσιμο της εταιρείας και της εσωτερικής ( εταιρικής ) κουλτούρας,
- την αποσαφήνιση των διαδικασιών και την οργάνωση μέσω συστημάτων διαχείρισης δεδομένων,
- την ανάπτυξη προϊόντος με βάση το επιχειρηματικό πλάνο και την αξιολόγηση της αγοράς,
- τη δημιουργία δικτύου πωλήσεων με βάση τα χαρακτηριστικά του προϊόντος και την ανάπτυξη σχεδίου προώθησής του,
- την υποστήριξη και εξυπηρέτηση πελατών.
Οι Νεοφυείς επιχειρήσεις παρουσιάζουν ιδιαίτερα χαμηλό κόστος υλοποίησης το οποίο συνδυάζεται με υψηλό ρίσκο αλλά και υψηλή απόδοση σε περίπτωση επιτυχίας. Αυτό σε συνδυασμό με τη δυνατότητα επέκτασής τους με μικρή δαπάνη κεφαλαίου και περιορισμένες ανάγκες σε εργατικό δυναμικό και εγκαταστάσεις, προσελκύει επενδυτές από όλο τον κόσμο. Η αναζήτηση και εν τέλει η λήψη χρηματοδότησης για μια Start -Up επιχείρηση μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω κεφαλαίων που ειδικά χρηματοδοτούν την ίδρυση και ανάπτυξη τέτοιου είδους επιχειρήσεων, όπως τα Openfund και StartTech Ventures διαφόρων τραπεζών, καθώς και τα κεφάλαια που προέρχονται από ειδικές χρηματοδοτικές πλατφόρμες Crowdfunding όπως τα Groopio, Give & Fund κλπ.
Ιωάννης Δ. Φαρσαρώτας Ευάγγελος Θ. Σπάτουλας
Οικονομολόγος – Νομικός Σύμβουλος Επιχειρήσεων
