Tο Παγκόσμιο Κύπελλο των Παιδιών του Δρόμου (Street Child World Cup) διεξήχθη για πρώτη φορά ενόψει του προηγούμενου Μουντιάλ στη Νότιο Αφρική. Με τη διοργάνωση, όμως, να πλησιάζει και τις ιστορίες των ανήλικων παικτών που ετοιμάζονται να πρωταγωνιστήσουν στα γήπεδα του Ρίο ντε Τζανέιρο να συγκλονίζουν, αξίζει να μιλήσουμε ξανά γι’ αυτή τη σπουδαία πρωτοβουλία και να δώσουμε σε αυτά τα παιδιά την προσοχή που επιζητούν, αλλά κυρίως χρειάζονται.
Αρχής γενομένης από την προηγούμενη διοργάνωση, θεσπίστηκε ο θεσμός του συγκεκριμένου Μουντιάλ… του δρόμου. Η πρωτοβουλία ανήκε στη βρετανική φιλανθρωπική οργάνωση Street Child United, με σκοπό να υπάρξει μία «σκηνή» για τα παιδιά που ζουν στους δρόμους των 5 ηπείρων να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους και να ανατρέψουν τα στερεότυπα.
Στην πρώτη διοργάνωση συμμετείχαν 7 ομάδες (Βραζιλία, Νότιος Αφρική, Νικαράγουα, Ουκρανία, Ινδία, Φιλιππίνες και Τανζανία) που αποτελούνταν από 9 παιδιά, ηλικίας 14-16 ετών. Στην κάθε εθνική ομάδα, υπήρχαν υποχρεωτικά και τρία κορίτσια. Η συμμετοχή τους είχε ως χορηγό κάποιο αντίστοιχο φιλανθρωπικό ίδρυμα για τα δικαιώματα των παιδιών της κάθε χώρας, ενώ για να μπορέσουν να κάνουν το ταξίδι οι Φιλιππίνες συνεργάστηκε ένα παγκόσμιο φιλανθρωπικό δίκτυο.
Νικήτρια του 7×7 τουρνουά ήταν η Ινδία που νίκησε στον τελικό την Τανζανία, ενώ στο πλαίσιό του πραγματοποιήθηκε και νεανικό συνέδριο, που προέταξε τα δικαιώματα των παιδιών που μένουν στον δρόμο.
Η φετινή διοργάνωση θα ξεκινήσει στις 28 Μαρτίου και θα διαρκέσει 10 ημέρες, με τις ομάδες των ΗΠΑ, Ελ Σαλβαδόρ, Νικαράγουα, Βραζιλίας, Αργεντινής, Αγγλίας, Αιγύπτου, Πακιστάν, Ινδίας, Φιλιππίνων, Ινδονησίας, Λιβερίας, Μπουρουντί, Κένυας, Τανζανίας, Μοζαμβίκης, Ζιμπάμπουε, Νοτίου Αφρικής και Μαυρίκιου να έχουν δηλώσει μέχρι στιγμής συμμετοχή.
Με την ανταπόκριση να είναι σαφώς μεγαλύτερη, τα παιδιά θα χωριστούν σε αγόρια και κορίτσια, με το «ωραίο φύλο» να εκπροσωπείται από 8 ομάδες.
Ανάμεσά τους θα βρεθεί και ο – ένας από τους πολλούς – «νέος Πελέ», με την ιστορία του μικρού Βραζιλιάνου να φαντάζει τραγική σε εμάς, αλλά να μοιάζει πολύ με αυτές των υπολοίπων συμπαικτών του κάθε εθνικότητας. Ο Μαρσέλο έχει τη… μοϊκάνα του Νεϊμάρ, κατάγεται από την ίδια περιοχή με το νέο «αστέρι» της Μπαρτσελόνα κι έχει ακόμα και παρόμοιο χαρακτήρα. Μόνο που, μέχρι στιγμής, δεν είχε την ίδια τύχη. Ο 15χρονος δεν γνώρισε ποτέ τον πατέρα του, ενώ έπεφτε συχνά θύμα άγριας κακοποίησης από τη μητέρα του, μέχρι να αποφασίσει να φύγει μαζί με τον αδελφό του από το σπίτι σε ηλικία 6 ετών, μεγαλώνοντας ουσιαστικά στους δρόμους.
«Η μητέρα μου συνήθιζε να μου φέρεται πολύ άσχημα. Έκανε χρήση ναρκωτικών μέσα στο σπίτι και με χτυπούσε. Εγώ και ο αδελφός μου, Εντουάρντο, φύγαμε από το σπίτι και τρέξαμε μακριά της, πήγαμε στο δρόμο. Συνήθως κλέβαμε περαστικούς και ζητιανεύαμε χρήματα για να επιζήσουμε. Ήταν τρομαχτικά, αλλά ήταν και διασκεδαστικό, καθώς είχα ξεφύγει από τη μητέρα μου», διηγείται, μην αποφεύγοντας να μιλήσει και για τις δύσκολες στιγμές που βίωσε.
Όπως τότε που, μαζί με άλλα παιδιά που γνώρισαν στον δρόμο, τα δύο αδέλφια πήγαν βόλτα στην παραλία. Κάποια αποσπάστηκαν και χάθηκαν κι ένα από αυτά πνίγηκε. Ή όταν ένα άλλο μέλος της ομάδας τους πυροβολήθηκε κι έχασε το χέρι του. Σε μία μικροσυμπλοκή με την αστυνομία, ο μικρός Βραζιλιάνος είδε έναν αστυνομικό να τον αρπάζει και να του χτυπά το κεφάλι στον τοίχο, ενώ η βία και κάποιων εκ των παιδιών τον ανάγκασε να πάρει τον αδελφό του και να φύγει και από αυτή την ιδιόμορφη «οικογένεια».
Τελικά, σώθηκε χάρη σε μία Μη Κυβερνητική Οργάνωση που τον «μάζεψε» από τους δρόμους κι αυτή είναι προς το παρόν η μόνη λύση, όπως εξηγεί ο εκτελεστικός διευθυντής της διοργάνωσης, Άντριου Γουέμπ: «Υπάρχουν απίστευτες διαφορές. Αν προσπαθήσεις να συγκρίνεις παιδιά που ζουν στον δρόμο σε διάφορες πόλεις του κόσμου, οι καταστάσεις είναι πολύ διαφορετικές και συνεπώς οι ευκαιρίες για λύση είναι επίσης πολύ διαφορετικές. Όμως καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να πει ότι αδυνατεί να δώσει λύση στο πρόβλημα. Έτσι, αναγκαστικά εμείς δουλεύουμε πια μόνο με τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις της κάθε συμμετέχουσας χώρας που έχουν λύσεις στα προβλήματα που αφορούν τα παιδιά των δρόμων και μπορούν να μπουν σε διάλογο με τις τοπικές κυβερνήσεις και να πουν: “Αυτοί είναι οι καλύτεροι τρόποι να κινηθείτε”».
Ο Γουέμπ στέκεται και στην ψυχολογική, κυρίως, βοήθεια που παίρνουν τα παιδιά μέσω της διοργάνωσης, ενθυμούμενος ένα περιστατικό από τη Νότιο Αφρική: «Όταν το αεροπλάνο που μετέφερε την ομάδα της Τανζανίας προσγειώθηκε, τους δόθηκε μία σημαία της χώρας. Ξαφνικά συνειδητοποίησαν ότι αυτά, τα παιδιά του δρόμου, αντιπροσώπευαν τη χώρα τους. Τους έδωσε απίστευτη αίσθηση αυτοπεποίθησης και την ίδια ώρα η κυβέρνησή τους και οι άνθρωποι στη χώρα τους τους έβλεπαν τελείως διαφορετικά. Δεν τους έβλεπαν ως εγκληματίες ή άτομα χωρίς μέλλον».
Για τον νεαρό Βραζιλιάνο, τα πράγματα είναι πιο απλά: «Θα έπρεπε να υπάρχουν περισσότερα καταφύγια και οι οικογένειες και οι φίλοι να στηρίζουν τα παιδιά».
Αρκετά χιλιόμετρα πιο μακριά, ο Αιγύπτιος τραπεζίτης, Καρίμ Χόσνι, έμαθε για το Μουντιάλ των Παιδιών του Δρόμου όταν βρισκόταν σε ταξίδι στο Λονδίνο με την ποδοσφαιρική ομάδα του Αμερικανικού Πανεπιστημίου του Καΐρου. Η ιδέα του άρεσε πολύ και 18 μήνες μετά είχε συστήσει τη δική του ομάδα, αποτελούμενη από παιδιά 14-16 ετών που είχαν ζήσει στους δρόμους και προσπαθούσαν να φτιάξουν πλέον τη ζωή τους φιλοξενούμενα σε κάποιο καταφύγιο.
Το κάθε παιδί έχει τη δική του ιστορία. Ο Καλέντ, 14 ετών, βρέθηκε άστεγος όταν ήταν μόλις 7, καθώς η μητέρα του συνελήφθη και φυλακίστηκε για διακίνηση ναρκωτικών. Εργαζόταν συλλέγοντας πλαστικά από τον δρόμο και πουλώντας τα σε εργοστάσια, πριν η αδελφή του τον βάλει σε ένα καταφύγιο με τη βοήθεια Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης.
Πλέον, βρίσκεται στην ομάδα που έχει να αντιμετωπίσει και τις δύσκολες συνθήκες που επικρατούν στη χώρα για να προετοιμαστεί. Δυσκολίες στην εύρεση γηπέδου για προπονήσεις, επικίνδυνες για τα παιδιά μετακινήσεις, αλλά, όπως λέει χαμογελώντας ο Χόσνι, «ήταν αρκετά δύσκολα με όλα αυτά που συνέβαιναν στο Κάιρο, αλλά ήμασταν πεισματάρηδες, ποτέ δεν αναβάλαμε προπόνηση. Ακόμα και την ημέρα που καθαιρέθηκε ο Μόρσι, πήγαμε κανονικά για προπόνηση. Ήταν μια μεγάλη μάχη».
Ο Χόσνι και οι συνεργάτες του χρηματοδοτούν μέχρι στιγμής μόνοι τους το όλο εγχείρημα, αλλά, όπως λέει, αξίζει τον κόπο: «Πιστεύουμε στη δύναμη του ποδοσφαίρου. Φέρνει όλους τους ανθρώπους κοντά και τους κάνει ισάξιους. Παρουσιάζει τις διαφορετικές καταστάσεις που αντιμετωπίζουμε στη ζωή μας με τις διαφορετικές θέσεις στο γήπεδο, τους διαφορετικούς χαρακτήρες, την ομαδική δουλειά. Είναι ένα ισχυρό όπλο εκπαίδευσης και επανένταξης στην κοινωνία».
Και η διαφορά στη ζωή των συμμετεχόντων είναι ήδη μεγάλη. Την ώρα που οι ΜΚΟ προσπαθούν να πείσουν τα παιδιά να μην το σκάνε από τους χώρους που φιλοξενούνται, η ενασχόλησή τους με το ποδόσφαιρο τα κάνει να θέλουν να δεσμευτούν σε έναν «υγιή» και ασφαλή τρόπο ζωής:
«Σκοπός μας είναι να αλλάξουμε τα στερεότυπα των ανθρώπων για τα παιδιά του δρόμου. Ο κόσμος υποτιμά όποιον κατοικεί στον δρόμο, αλλά αυτά τα παιδιά δεν έχουν επιλέξει να βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση. Έτσι, το να τα φέρνεις κοντά, να τους δίνεις έναν λόγο να μείνουν μακριά από τους δρόμους, να τους δίνεις την ευκαιρία να συμμετάσχουν στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Βραζιλίας, τους δίνει ελπίδα και τους δείχνει ότι δεν τα έχουμε ξεχάσει».
Το ίδιο τονίζει συγκινημένος και ο βοηθός του, Μιλάνο, πρώην παίκτης της Παρί Σεν Ζερμέν, που με τον φίλο του σκοπεύουν να ιδρύσουν ένα ίδρυμα γι’ αυτά τα παιδιά, συνεχίζοντας να τα προπονούν και μετά τη διοργάνωση: «Αγαπώ αυτά τα παιδιά, είναι πραγματικά μια σπουδαία ομάδα. Δέθηκα μαζί τους όπως δεν περίμενα ποτέ! Τα περισσότερα δεν ήξεραν καν πώς να παίξουν και δεν ήμουν σίγουρος ότι είχαμε τα προσόντα για να τα βοηθήσουμε, αλλά μας διέψευσαν».
Γι’ αυτό κι αυτά τα παιδιά αξίζουν τη δική τους ευκαιρία.
«Hey, I am somebody [...] just let me have the ball, cause I wanna show you all», όπως αναφέρει και το επίσημο τραγούδι της διοργάνωσης…
